Ποιός έχει τον έλεγχο της ζωής σου;

Θέλω να σκεφτείς τον έλεγχο της ζωής σου για λίγο. Είσαι από αυτούς που πιστεύουν στη μοίρα και το πεπρωμένο; Ή πιστεύεις στις συνέπειες των πράξεων σου;

Είναι δελεαστικό να πιστεύει κάποιος στη μοίρα. Είναι παρήγορο να αισθανόμαστε ότι κάτι ανώτερο μας οδηγεί. Η μοίρα μας απελευθερώνει από τις ευθύνες. Η μοίρα φταίει που συνέβη το άλφα και όχι το βήτα. Δεν μπορούσαμε να το αποτρέψουμε, ήταν μοιραίο.

Αν σκεφτόμαστε όμως πάντα έτσι, εγκαταλείπουμε τη ζωή μας στο έλεος ανύπαρκτων δυνάμεων. Δεν έχουμε τον έλεγχο του εαυτού μας. Τα πράγματα συμβαίνουν όπως θέλει η μοίρα, είτε πράξουμε έτσι, είτε αλλιώς. Είμαστε έρμαια μέσα στο σύμπαν, αγόμενοι και φερόμενοι από δυνάμεις που δε γνωρίζουμε και με τρόπους που δεν καταλαβαίνουμε.

Ας το δούμε λίγο παραπάνω λοιπόν και όχι, δε θα σε κουράσω με άλλες φιλοσοφίες.

Είναι βασικό θέμα το ζήτημα του ελέγχου, ειδικά σε ανθρώπους που έχουν κάποια δυσκολία με τη συναισθηματική τους ζωή. Μιλάνε για τύχη, μιλάνε για το πότε θα φανούν επιτέλους τυχεροί, επειδή υπήρξαν άτυχοι και η ζωή τούς το χρωστάει. Πιστεύουν ότι θα γνωρίσουν τη Μία και Μοναδική με τη βοήθεια της μοίρας τους. Κάποιοι άνθρωποι αποδίδουν τις επιτυχίες τους σε εξωτερικούς παράγοντες, κυρίως στην τύχη, και όχι στις δικές τους επιτυχείς προσπάθειες.

Έτσι λοιπόν, όπως δεν ευθύνεται κάποιος για τις επιτυχίες του, έτσι δεν ευθύνεται και για τις αποτυχίες. Η τύχη ή η έλλειψη αυτής τα ορίζει όλα. Μία τέτοια θεώρηση καθιστά τον άνθρωπο ανίκανο να βελτιώσει την κατάστασή του. Η τύχη ή η ατυχία κάποιου, είναι ευθύνη του σύμπαντος. Ο ίδιος ο άνθρωπος δεν μπορεί να επέμβει στο κοσμικό αυτό σχέδιο.

Και τελικά, επιστέφουμε στο αρχικό μας ερώτημα.

Ποιός έχει τον έλεγχο της ζωής σου;

Εσύ ο ίδιος;

Ή μήπως έχεις αφήσει τον έλεγχο της ζωής σου σε κάτι άλλο;

Πού τοποθετείς το κέντρο βάρους του ελέγχου της ζωής σου;

Πόση επιρροή δηλαδή πιστεύεις ότι έχεις στη ζωή που ζεις; Κατά πόσο την κατευθύνεις εσύ και κατά πόσο σε κατευθύνει η μοίρα ή γενικότερα εξωτερικές δυνάμεις; Όποιος θέτει το κέντρο βάρους του ελέγχου του στον εαυτό του, σημαίνει ότι αυτός και μονάχα αυτός αναλαμβάνει την ευθύνη για ό,τι καλό και για ό,τι κακό του συμβαίνει. Είναι αυτός που πιστεύει ότι είναι ο μόνος αρχιτέκτονας της ζωής του.

Κάποιος όμως που τοποθετεί το κέντρο βάρους εξωτερικά, έξω από τον εαυτό του, είναι κάποιος που, κυριολεκτικά, έχει εναποθέσει την ευθύνη της ζωής του σε χέρια άλλων.

Κάποιος που τοποθετεί το κέντρο ελέγχου της ζωής του στον εαυτό του, αναγνωρίζει κάθε κομμάτι της ζωής του ως αποτέλεσμα της προσωπικής του προσπάθειας. Θα τον ακούσεις να λέει: «γνώρισα μία υπέροχη γυναίκα χτες, επειδή και εγώ είμαι εξίσου ωραίος τύπος». Τέλος πάντων, κάτι παρόμοιο.

Κάποιος που τοποθετεί τον έλεγχο της ζωής του σε εξωτερικές δυνάμεις, το πολύ -πολύ να πει: «ήμουν τυχερός, το ‘φερε η μοίρα, να γνωρίσω μία υπέροχη γυναίκα χτες. Και μακάρι η εύνοια της τύχης να κρατήσει». Έτσι, η προσωπική προσπάθεια διαγράφεται και η ευθύνη μετατοπίζεται στα καπρίτσια της μοίρας.

Έχω περάσει και εγώ από αυτό το στάδιο, ωστόσο. Από το στάδιο όπου για όλα φταίει η καταραμένη μας η ατυχία. Πίστευα πως ήμουν άτυχος με τις γυναίκες επειδή έτσι το ‘φερε η ζωή μου, ξέρω ‘γω.

Και επειδή αυτό το πίστευα ακράδαντα, όσο δυστυχισμένος και αν ήμουν σε μία σχέση δεν τολμούσα να φύγω. Παρέμενα σε τοξικές και ψυχοφθόρες καταστάσεις, επειδή δεν ήξερα αν η μοίρα θα μου επεφύλασσε καλύτερες ή απλώς την παγωμένη και πικρή μοναξιά.

Όταν μου τύχαινε (πρόσεξε τη λέξη, μου τύχαινε) μία καλή σχέση, πάλι δεν μπορούσα να χαλαρώσω και να ευτυχήσω. Περίμενα τη στιγμή όπου εκείνη θα καταλάβαινε ότι της άξιζε κάποιος καλύτερος. Περίμενα τα σημάδια που θα ξεκινούσαν να μου δείχνουν ότι το πράγμα όδευε προς το τέλος του. Κι επειδή το περίμενα και βυθιζόμουν στις φοβίες και στη μιζέρια μου, ω, τι παράξενο, συνέβαινε.

Η κατάρα του να αποζητάς απεγνωσμένα την προσοχή των άλλων

Όταν λοιπόν, το κέντρο ελέγχου σου γίνεται εξωτερικό, εκείνο που στα αλήθεια περιμένεις είναι να σε αξιολογήσουν και να σε αναγνωρίσουν οι άλλοι. Δεν πιστεύεις στον εαυτό σου και περιμένεις την έγκριση των άλλων. Έτσι όμως, δίνεις σε άλλους τον έλεγχο των συναισθημάτων και της αυτο-εκτίμησής σου.

Στην πραγματικότητα, παραχωρείς τον εαυτό σου και την προσωπική σου ταυτότητα στα καπρίτσια των γύρω σου. Η ταυτότητά σου, η αξία σου, πρέπει να πιστοποιηθούν από άλλους. Αναγκάζεις τον εαυτό σου να σκέφτεται διαφορετικά, προκειμένου να γίνεις αρεστός στον περίγυρό σου.

Η γνώμη των άλλων βρίσκεται σε προτεραιότητα. Καταλήγεις τελικά, να απαιτείς την προσοχή τους, να ικετεύεις για αυτή, να την κυνηγάς απεγνωσμένα. Στο κάτω –κάτω, είσαι ένα τίποτα χωρίς την προσοχή τους.

Δείχνεις απελπισμένος, δείχνεις κακόμοιρος και αυτό, φίλε μου, δεν είναι καθόλου σέξι. Τίποτα δε ξενερώνει τις γυναίκες περισσότερο, πίστεψέ με. Με τέτοια συμπεριφορά, δείχνεις στους άλλους ότι δεν έχεις αυτοσεβασμό, δεν έχεις αυτο-εκτίμηση και δεν πιστεύεις στην αξία σου.

Δείχνεις ότι χρειάζεσαι τη συνεχή επιβεβαίωση των άλλων για να υπάρξεις. Κάτι τέτοιο είναι εξουθενωτικό για τους ανθρώπους που σε περιβάλλουν. Πρώτον, αν δεν αγαπάς εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου, γιατί να τον αγαπήσουν οι άλλοι; Δεύτερον, καμία δε θέλει ένα σαλιάρικο σκυλάκι κρεμασμένο στη φούστα της. Θα καταντήσεις βρικόλακας, αποστραγγίζοντας τους άλλους ανθρώπους από την ενέργεια (και την υπομονή τους) προκειμένου να αποκτήσεις την αποδοχή που τόσο σου χρειάζεται για να υπάρξεις.

Το αποτέλεσμα μίας τέτοιας συμπεριφοράς, είναι οι φίλοι σου να φεύγουν τρέχοντας. Οποιοσδήποτε με το παραμικρό ίχνος σοβαρότητας, έχει σημαντικότερα πράγματα να κάνει στη ζωή του, από το να αναστηλώνει τη μηδενισμένη προσωπικότητα οποιουδήποτε. Μένεις μόνος ακόμη μία φορά. Άρα δίκιο είχες: δεν αξίζεις, τα άστρα δεν ήταν στη σωστή τους θέση όταν γεννιόσουνα, το φυλακτό σου δε δούλεψε και τα λοιπά. Φαύλος κύκλος. Ποιός έχει τον έλεγχο της ζωής σου;

Ο αυτοσεβασμός σου δίνει δύναμη

Το κλειδί για να αποκτήσει κάποιος τον έλεγχο της ζωής του είναι να δίνει ο ίδιος, πάνω από όλα, αξία στον εαυτό του. Να αποδέχεται τον εαυτό του ώστε να μη νιώθει κενός και ελλιπής όταν δεν τον αποδέχονται οι άλλοι.

Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι θα πάψεις να δίνεις σημασία στη γνώμη του κόσμου. Κάτι τέτοιο, θα οδηγούσε σε ολοκληρωτική απομόνωση. Θα λαμβάνεις υπόψη τη γνώμη των άλλων, αλλά δε θα εκλιπαρείς για την αποδοχή τους.

Αυτό σημαίνει αυτοπεποίθηση. Αυτό σημαίνει αυτοσεβασμός. Λαμβάνεις υπόψη τους άλλους, αλλά ξέρεις πως τελικά η δική σου γνώμη μετράει περισσότερο, καθώς και η αξία που δίνεις εσύ ο ίδιος στον εαυτό σου.

Δεν αποζητάς σαν πεινασμένο σκυλί την αγάπη των άλλων, αφού αγαπάς εσύ τον εαυτό σου αρκετά. Δεν αποζητάς να σε αποδεχτούν, επειδή γνωρίζεις πόσο αξίζεις. Ας πούμε, σε απορρίπτει η καινούρια σου γνωριμία. Και λοιπόν; Ότι είσαι μια χαρά άνδρας, το γνωρίζεις και εκεί έξω, υπάρχει ένα πλήθος γυναικών που περιμένουν να ανακαλύψουν ακριβώς πόσο θαυμάσιος είσαι.

Όταν το γνωρίζεις αυτό για τον εαυτό σου, παύεις να είσαι ευάλωτος συναισθηματικά. Δε φοβάσαι να ανοιχτείς, δε φοβάσαι να είσαι ειλικρινής και να πεις τις αλήθειες σου. Έχεις τη δύναμη να υποστηρίξεις αυτές τις αλήθειες.

Δεν ανησυχείς για το τί θα σκεφτούν για σένα αν αποκαλύψεις τον εαυτό σου. Είσαι πρόθυμος να δώσεις στο πρόσωπο που σε ενδιαφέρει, να καταλάβει ακριβώς πώς αισθάνεσαι για αυτή. Είσαι πρόθυμος να μοιραστείς αυτό που είσαι, γιατί αυτό που είσαι έχει αξία και το γνωρίζεις.

Το να δίνεις αξία στον εαυτό σου σημαίνει πως αυτή η αξία είναι αυθύπαρκτη. Δεν έχει να κάνει με τον αριθμό των ερωτικών σου συντρόφων, δεν έχει να κάνει με τον αριθμό των ψηφίων στο μισθό σου, ούτε με το πόσο ακριβό αμάξι οδηγείς ή πόσο επώνυμα ρούχα φοράς.

Αν πιστεύεις πως όλα τα παραπάνω σε ορίζουν σαν άνθρωπο, πέφτεις ξανά στην ίδια παγίδα: το κέντρο βάρος του ελέγχου σου μετατοπίζεται έξω από σένα, αφού δε μετράει για σένα το τί είσαι, αλλά το τί έχεις.

Για να πάρεις και πάλι τον έλεγχο της προσωπικής σου ζωής, δες εδώ

Επιλογή και Υπευθυνότητα

Με το να μεταθέτεις στον εαυτό σου τον έλεγχο της ζωής σου, αποδέχεσαι την πλήρη ευθύνη για τις πράξεις σου. Είναι δικές σου, είναι προϊόν των επιλογών σου, καλών ή κακών. Δεν έχεις λοιπόν ανάγκη να δικαιολογηθείς για τίποτα, δεν έχεις ανάγκη να υποκρίνεσαι και να κρύβεσαι πίσω από το δάχτυλό σου σαν έφηβος.

Το να έχεις τον έλεγχο της ζωής σου σημαίνει να είσαι ικανός να παραδεχτείς τα λάθη σου. Σημαίνει να αποδέχεσαι τους πόθους και τις επιθυμίες σου. Πίστεψέ με, είναι άκρως απελευθερωτικό να μπορείς να παραδεχτείς ότι τα έκανες θάλασσα. Όλοι τα κάνουμε θάλασσα κάποιες φορές.

Όταν επωμίζεσαι την ευθύνη για τα σφάλματά σου, έχεις τη δυνατότητα να διδαχτείς από τα σφάλματα αυτά. Αν απλώς τριγυρνάς και κλαίγεσαι «οι γυναίκες κωλόπαιδα θέλετε» ή «το μόνο που νοιάζει τις γυναίκες είναι τα λεφτά», το μόνο που κάνεις για ακόμη μία φορά, είναι να μεταθέτεις σε κάποιον άλλο την ευθύνη.

Αποσύρεις ουσιαστικά τη δική σου συμμετοχή από τη ζωή. Λάθη κάνουμε όλοι και οφείλουμε να το αποδεχόμαστε. Κάποιοι άνθρωποι δε μας συμπαθούν, όπως και εμείς δε θα τους συμπαθήσουμε ποτέ: οφείλουμε επίσης να το αποδεχόμαστε.

Το να πάρεις στα χέρια σου τον έλεγχο της ζωής σου, δε σημαίνει ότι ξαφνικά θα γίνεις ο κύριος του σύμπαντος και θα πάψει να υφίσταται το στοιχείο της τυχαιότητας. Η ζωή είναι επικίνδυνο σπορ και όλο και κάποιο κόκαλο θα σπάσεις αν δεν προσέξεις.

Απλώς, θα προσπαθήσεις να επιφέρεις κάποια τάξη στο χαοτικό αυτό σύμπαν της τυχαιότητας, τουλάχιστον στο κομμάτι που σε αφορά προσωπικά. Στο κομμάτι που σε αφορά, μην το ξεχνάμε. Αυτό δε σημαίνει πως ό,τι σε ενοχλεί εκεί έξω, θα πάψει έτσι απλά να υπάρχει.

Αλλά όσο και αν δεν μπορείς να ελέγξεις τα όσα σου συμβαίνουν, μπορείς να ελέγξεις πώς θα αντιδράσεις εσύ σε αυτά που θα σου συμβούν.

Κάποιοι άνθρωποι θα σε απορρίψουν, κάποιοι θα σε αντιπαθήσουν, κάποιοι, ναι, θα είναι όντως μαλάκες. Μπορείς να επιλέξεις: θα γίνεις γκρινιάρης, πικρόχολος, δυσάρεστος ή θα αφήσεις πίσω σου αυτήν την αρνητική εμπειρία αποδεχόμενος το δικό σου μερίδιο ευθύνης; Στο κάτω –κάτω μπορεί η απόρριψη αυτή να αποδειχτεί διδακτική.

Το να αποδεχτείς την απλή αλήθεια, ότι δηλαδή δεν μπορείς να αρέσεις σε όλον τον κόσμο, είναι ένα εξαιρετικά λυτρωτικό συναίσθημα.

Θα απελευθερωθείς από το αίσθημα της αποτυχίας, θα πάψεις να μοιρολογάς για ό,τι έχασες και δε θα αφήσεις το φόβο να σε παραλύσει στο ενδεχόμενο μίας νέας αποτυχίας. Δε χρειάζεται να φοβάσαι το γεγονός ότι ένας άνθρωπος δε σε συμπάθησε. Δες την παραπάνω πρόταση ξανά: ένας άνθρωπος. Ένας, και υπάρχουν χιλιάδες άλλοι.