4 Τοξικές Συμπεριφορές στις σχέσεις

Δεν υπάρχει μάθημα που να σου λέει πώς να είσαι σωστός στις σχέσεις σου. Στο σχολείο μας μαθαίνουν ίσως ανατομία, μας μαθαίνουν ότι ο γάμος είναι «καλό πράγμα». Αλλά όσον αφορά στις τωρινές σχέσεις; Οι μόνες συμβουλές που βρίσκουμε είναι αυτές στις στήλες των γυναικείων περιοδικών. Και ειδικά για τις τοξικές σχέσεις, ούτε κουβέντα.

Με τις σχέσεις απλώς ισχύει το βλέποντας και κάνοντας. Και ο κόσμος τα θαλασσώνει.

Μέρος του όλου προβλήματος είναι ότι υπάρχουν πολλά λανθασμένα πρότυπα γύρω μας, όσον αφορά στο πώς πρέπει να είναι οι σχέσεις, πολλές από τις οποίες τελικά είναι τοξικές.

Ο παράφορος έρωτας, εκείνος που θα σε κάνει να τολμήσεις το ακατόρθωτο, ας πούμε. Ο έρωτας που δεν δίνει δεκάρα για πρακτικά ζητήματα. Όλοι τον θέλουμε, εδώ και τώρα. Όπως μας τον σέρβιραν οι ταινίες. Τείνουμε να αντιμετωπίσουμε τον άλλο ως το εργαλείο που θα μας προσφέρει τις συγκινήσεις που επιζητούμε. Ως περιουσιακό αγαθό. Όχι ως ένα πρόσωπο με το οποίο θα πρέπει να μοιραστούμε αμοιβαία συναισθηματική υποστήριξη και αλληλοσεβασμό.

Τα βιβλία περί σχέσεων επίσης δεν βοηθούν πάντα. Δεν είμαστε από διαφορετικούς πλανήτες, άντρες και γυναίκες και μην το γενικεύουμε. Και δυστυχώς ούτε η σχέση του μπαμπά και της μαμάς είναι (συνήθως) το καλύτερο παράδειγμα.

Μέσα από έρευνες έχουν προκύψει, ευτυχώς, μερικά συμπεράσματα όσον αφορά στις υγιείς και μακρόχρονες σχέσεις. Υπάρχουν μοτίβα που επαναλαμβάνονται στις επιτυχημένες σχέσεις και κάποια από αυτά έρχονται σε αντίθεση με ό,τι μάθαμε να αποκαλούμε ρομαντικό ή φυσιολογικό σε μία σχέση.

Ας δούμε τέσσερις περιπτώσεις σχέσεων που, ενώ πολλοί τις θεωρούν φυσιολογικές, είναι στην πραγματικότητα τοξικές και καταστροφικές. Διαβάστε και κλάψτε.

#1. Η λίστα

Τσακώνεστε. Και οι είναι σαν να κρατάτε μία λίστα και πετάτε ο ένας στον άλλο φταιξίματα του παρελθόντος. Είναι σαν αγώνας για το ποιος υπήρξε ο πιο άχρηστος σε αυτή η λίστα. Σαν αγώνας να αποδείξεις στον άλλο ότι σου χρωστάει περισσότερα. Ποιος κατέστρεψε τον άλλο ένα πράγμα. Σαν να ανασύρεις από τη φαρέτρα σου οπλοστάσιο ετών, για να διορθωθεί τι ακριβώς;

Τίποτα σχετικό με το όποιο τωρινό σου πρόβλημα. Η λίστα αποτελεί μία από τις πιο τοξικές συμπεριφορά. Τα άτομα δεν έχουν επιχειρήματα για να υποστηρίξουν τις σημερινές τους βλακείες και κατηγορούν ο ένας τον άλλο για περσινά ξινά σταφύλια. Όχι μόνο δεν λύνεται το τωρινό πρόβλημα, όποιο είναι, αλλά διογκώνεται η πικρία επαναφέροντας ενδεχόμενα λάθη του παρελθόντος. Μία σχέση όπου Η Λίστα απαντάται συχνά, είναι εντελώς καταδικασμένη.

Τι μπορείς να κάνεις: Κάθε ζήτημα να το λύνουν ξεχωριστά τα μέλη της σχέσης. Εκτός και αν πρόκειται για ζητήματα όπου όντως σχετίζονται με το τωρινό συμβάν. Αν πριν από τέσσερα χρόνια σου έκανε αυτό επειδή πριν από οκτώ χρόνια της είχες κάνει το άλλο, προφανώς αυτά δεν μπορούν να βοηθήσουν το τώρα ούτε να λύσουν κανένα πρόβλημα. Ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω. Μην επαναφέρεις τα παλιά. Ή μην είσαι πια ζευγάρι με το συγκεκριμένο άτομο, αν δεν μπορείς να ξεπεράσεις τις όποιες συμπεριφορές του.

#2. Υπονοούμενα. Παθητική επιθετική συμπεριφορά

Αντί να πεις τι σε ενοχλεί πετάς υπονοούμενα. Αντί να υποδείξεις πώς πιστεύεις ότι πρέπει να λειτουργήσει η σχέση, βρίσκεις μικρόψυχους τρόπους να εκνευρίσεις τη σύντροφό σου προκειμένου να νιώσεις εσύ δικαιωμένος. Γκρινιάζεις διαρκώς, δημιουργώντας ύπουλα καταστάσεις που (πιστεύεις ότι) σε κάνουν να φαίνεσαι θύμα και σου δίνουν πάτημα να γκρινιάξεις κι άλλο. Εκνευρίζεις, ειρωνεύεσαι, σαρκάζεις. Μικρόψυχα δημιουργείς κλίμα και ροκανίζεις την υπομονή και την καλή διάθεση του συντρόφου σου.

Επίσης μια από τις τοξικές συμπεριφορές. Δείχνει ότι δεν υπάρχει άνεση στην μεταξύ σας επικοινωνία. Αν υπήρχε, δεν θα ξέπεφτες σε τέτοια καμώματα. Θα έλεγες ευθέως τι πρόβλημα έχεις. Θα καθόσουν να το λύσεις. Η παθητική /επιθετική συμπεριφορά είναι δείγμα ανασφάλειας και συμπλεγμάτων.

Τι μπορείς να κάνεις: Πες ξεκάθαρα τι σε στεναχωρεί, τι νιώθεις και τι θέλεις. Και να ξέρεις ότι το άλλο άτομο δεν υποχρεούται να ικανοποιήσει αυτές τις επιθυμίες σου. Μπορεί να σε υποστηρίξει, αν το θελήσει. Και αν σε αγαπάει, πιθανότατα θα το κάνει.

4 Τοξικές Συμπεριφορές στις σχέσεις

#3. Όταν φταίνε οι άλλοι για τα δικά σου αισθήματα

Ας πούμε. Πήγε άσχημα η μέρα στη δουλειά και η άλλη δεν είναι επίσης στην καλύτερη των διαθέσεων. Μιλάει στο τηλέφωνο, δεν μπορεί να σου δώσει σημασία, έχει άλλα σχέδια ενώ εσύ ήθελες να κάτσετε να δείτε μια ταινία μαζί.

Κι έτσι, της επιτίθεσαι επειδή είναι αδιάφορη και ψυχρή απέναντί σου. Εσύ που πέρασες τόσο άσχημα σήμερα, και κείνη διόλου δεν σε βοηθάει. Έπρεπε να το καταλάβει ότι χρειάζεσαι υποστήριξη. Έπρεπε να σπεύσει. Να κλείσει το τηλέφωνο, να ακυρώσει ό,τι κάνει. Εσύ μετράς πάνω από όλα. Σωστά;

Λάθος. Αυτή είναι μία ακόμα από τις τοξικές συμπεριφορές. Το να ρίχνεις στη σύντροφό σου ευθύνη για το τι αισθάνεσαι εσύ είναι σκέτος εγωισμός, ύπουλος και υπόγειος. Έχει να κάνει με σαθρά όρια και με το πώς μπορεί να καταπατηθούν σε μία σχέση. Δεν είσαι υπόλογος για το πώς αισθάνεται ο άλλος.

Δεν μπορεί να μην τολμάς να κάνεις ένα πρόγραμμα αν δεν ρωτήσεις πρώτα την σύντροφό σου, αν στο επιτρέπει. Θες να διαβάσεις μόνος; Πρέπει να το διαπραγματευτείς. Θες να δεις μια ταινία; Πρέπει να το συμφωνήσετε. Αν κάποιος από τους δύο στραβοξυπνήσει πρέπει να αναθεωρήσεις το πρόγραμμά σου γιατί προτεραιότητά σου οφείλει να είναι η καλοπέραση του συντρόφου σου.

Τέτοιες συμπεριφορές γεννάνε πάντα πικρία. Είναι κατανοητό να ζητά ο άλλος την υποστήριξή σου αν τύχει να του πάει κάτι στραβά. Αλλά αν γίνει απαίτηση η ζωή σου να εξελίσσεται γύρω από τα δικά της αισθήματα και τα δικά της θέλω, τότε κι εσύ θα γεμίσεις πικρία και θα καταλήξετε και οι δύο σε χειριστικές συμπεριφορές.

Τι μπορείς να κάνεις: Να πάρεις την ευθύνη των αισθημάτων σου. Η σύντροφός σου ας έχει την ευθύνη των δικών της αισθημάτων. Είναι λεπτή αλλά σημαντική η διαφορά μεταξύ του να υποστηρίζεις την σύντροφό σου και του να είσαι υποχρεωμένος να το κάνεις. Αν γίνει κάποια θυσία πρέπει να γίνεται αυθόρμητα, όχι ο άλλος να την απαιτεί και να την αξιώνει. Αν γίνουν ενοχικοί οι δύο σύντροφοι ο ένας για τα αισθήματα ή τις κακοτυχίες του άλλου, τότε σύντομα θα αρχίσουν να γίνονται χειριστικοί, να αναπτύσσουν συμπεριφορές εξάρτησης και να γκρινιάζουν γεμάτοι πικρίες.

#4. Η ζήλεια

Τσαντίζεσαι όταν η σύντροφός σου μιλάει, τηλεφωνεί, αγγίζει κάποιον άλλον, τσαντίζεσαι ακόμη κι αν φταρνιστεί μπροστά σε κάποιον άλλο. Μετά θυμώνεις, μετά προσπαθείς να ελέγξεις και να περιορίσεις τη σύντροφό σου. Τέτοια αισθήματα εύκολα μπορεί να οδηγήσουν σε παθολογικές συμπεριφορές, ας πούμε να χακάρεις το λογαριασμό της συντρόφου σου, να ψάχνεις το κινητό της, να την παίρνεις από πίσω και να σκας μύτη απρόσκλητος όταν έχει πάει για καφέ με φίλες.

Με εκπλήσσει ότι κάποιοι βρίσκουν αυτή τη συμπεριφορά ελκυστική, ως ένδειξη αγάπης ένα πράμα. Λένε πως αν ο σύντροφός τους δεν αισθανόταν ζήλεια δεν θα τους αγαπούσε.

Βλακείες. Είναι χειριστική και άρρωστη συμπεριφορά. Είναι εμμονική συμπεριφορά και οδηγεί σε δράματα, σκηνές ζηλοτυπίας, καυγάδες. Σημαίνει ότι δεν έχεις εμπιστοσύνη στη σύντροφό σου και τίποτα περισσότερο. Σημαίνει ότι θες να την ελέγχεις και στο κατούρημα σαν δικτάτορας. Είναι ταπεινωτικό να συμπεριφέρεσαι έτσι.

Τι μπορείς να κάνεις: Να έχεις εμπιστοσύνη στη σύντροφό σου. Τόσο ακραίο σου φαίνεται; Εντάξει, κάποια ζήλεια είναι φυσιολογική. Εντός ορίων. Αλλά τόση ζήλεια, τόση έλλειψη εμπιστοσύνης μονάχα τη δική σου ανασφάλεια προδίδουν. Πάλεψέ το λοιπόν και μην το βγάζεις στη σύντροφό σου. Αν της γκρινιάζεις κάθε μέρα ότι σε απάτησε κάποια στιγμή θα το κάνει, επειδή δεν θα έχει τίποτα παραπάνω να φοβηθεί. Όλη τη γκρίνια και τη μουρμούρα σου; Την έχει ήδη συνηθίσει. Πρόσεξε λοιπόν μήπως με τη ζήλεια σου σπρώξεις τη σύντροφό σου να σου κάνει εκείνο που περισσότερο από όλα φοβάσαι.