Πώς να ασκείς Αποτελεσματική Κριτική

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά ενός ικανού στην επικοινωνία άνδρα, είναι η ικανότητα του να ασκεί εποικοδομητική και αποτελεσματική κριτική.

Δηλαδή να μπορεί να σχολιάσει τα λάθη και τις αστοχίες στη δουλειά ή τη συμπεριφορά των άλλων, με τρόπο που δεν τους βάζει σε άμυνα αλλά τους βοηθάει να βελτιωθούν και να αλλάξουν.

Αν και ακούγεται απλό και εύκολο, δεν είναι. Συχνά το έντονο συναίσθημα αλλά και το γεγονός πως δεν έχουμε σκεφτεί από πριν τι ακριβώς θα πούμε και πως θα το πούμε, μας κάνουν να δείχνουμε επιθετικοί και χωρίς κατανόηση.

Αν λοιπόν θέλεις να μπορείς να κάνεις κριτική που βοηθάει τους άλλους και λύνει προβλήματα αντί να τα διογκώνει, συνέχισε να διαβάζεις.

Πώς να ασκείς αποτελεσματική κριτική

#1 Για αρχή, ψυχραιμία

Για να ασκήσεις αποτελεσματική κριτική, χρειάζεται πρώτα να είσαι στην κατάλληλη συναισθηματική κατάσταση. Συγκεκριμένα, να είσαι χαλαρός, cool και ψύχραιμος.

Για αυτόν το λόγο, πριν πεις το οτιδήποτε, σιγουρέψου πως έχεις τον έλεγχο των συναισθημάτων σου και πως δε βρίσκεσαι εν βρασμώ ψυχής.

Ειδικά στην περίπτωση που ο άλλος έκανε κάτι που πάτησε στα δικά σου ψυχολογικά κουμπιά και σε πείραξε αφάνταστα.

Αν του επιτεθείς σαν μαινόμενος ταύρος, φωνάζοντας και χτυπώντας τα χέρια σου σε γραφεία, τραπέζια κλπ, τότε μπορεί μεν να εκτονωθείς, αλλά χάνεις μια πολύτιμη ευκαιρία να λύσεις το επίμαχο ζήτημα μια και καλή. Πώς να Αναπτύξεις Ψυχική Αντοχή για να Πετύχεις τους Στόχους σου, Πώς να ασκείς αποτελεσματική κριτική

#2 Μην είσαι αόριστος, μίλα συγκεκριμένα

Ίσως η σημαντικότερη συμβουλή αυτού του άρθρου να είναι αυτή: να είσαι όσο πιο συγκεκριμένος γίνεται όταν ασκείς κριτική.

Απόφυγε εκφράσεις του τύπου, «πάντα χάλια το κάνεις», «μπορούσες και καλύτερα», «δεν το έχεις με το Χ» κλπ. Απλά θα βάλεις τον άλλο σε αμυντική θέση και δε θα του δώσεις να καταλάβει τι ακριβώς κάνει λάθος.

Αν όμως ασκείς κριτική γιατί θες να βοηθήσεις τον άλλο να γίνει καλύτερος, τότε θα πρέπει να μιλάς κάνοντας συγκεκριμένες αναφορές και με συγκεκριμένα παραδείγματα.

Εξήγησε γιατί ακριβώς αυτό που έκανε δεν ήταν αρκετά καλό και τι ακριβώς φταίει. Δώσε παραδείγματα και βοήθησε τον να καταλάβει πραγματικά το λάθος του. Έτσι θα μπει στη διαδικασία να σκεφτεί τι θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά και να φτάσει στη λύση του προβλήματος.

#3 Στόχος της κριτικής σου είναι η συμπεριφορά ή οι πράξεις του, όχι ο ίδιος

Προσπάθησε να μη συγχέεις τον άνθρωπο με την πράξη. Ένα βασικό λάθος που όλοι κάνουμε, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, είναι να αποδίδουμε λάθη και συμπεριφορές σε λάθος αιτίες.

Συγκεκριμένα, τείνουμε να δίνουμε μεγαλύτερη σημασία σε εσωτερικά χαρακτηριστικά του άλλου (προσωπικότητα, χαρακτήρας, προθέσεις κλπ) όταν θέλουμε να εξηγήσουμε γιατί αυτός φέρθηκε με το Χ τρόπο ή έκανε το Ψ λάθος και αγνοούμε τυχόν εξωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν το πώς φέρεται.

Για παράδειγμα, μπορεί να ακούσουμε κάποιον να φωνάζει και να υποθέσουμε πιο εύκολα πως το κάνει γιατί είναι ευέξαπτος και άγριος, αντί να υποθέσουμε πως φωνάζει γιατί κάποιος τον προσέβαλε.

Οι κοινωνικοί ψυχολόγοι ονομάζουν αυτό το φαινόμενο, θεμελιώδες σφάλμα απόδοσης της συμπεριφοράς.

Αν λοιπόν θες να κάνεις αποτελεσματική εποικοδομητική κριτική σε κάποιον, τότε θα πρέπει να το έχεις στο νου σου και να διαχωρίσεις τα λάθη του από την προσωπικότητα του.

Με λίγα λόγια εστίασε στη συμπεριφορά και απόφυγε εκφράσεις του τύπου «Είσαι λάθος» και προτίμησε εκφράσεις του τύπου «Το Χ πράγμα που έκανες ήταν λάθος.».

#4 Κάνε συγκεκριμένες προτάσεις για βελτίωση

Ο στόχος κάθε κριτικής είναι να βοηθήσει τον άλλο να βελτιωθεί και να γίνει καλύτερος. Για αυτόν το λόγο, εκτός από το να «δείχνεις» το λάθος που έχει κάνει, χρειάζεται και να του δώσεις ιδέες για το τί θα μπορούσε να κάνει.

Φρόντισε λοιπόν να συμπεριλάβεις συγκεκριμένες προτάσεις στην κριτική σου που θα μπορούσε ο άλλος να ακολουθήσει για να βελτιώσει την απόδοσή του.

Προσπάθησε να είσαι όσο πιο συγκεκριμένος γίνεται.

#5 Πες και τα καλά

Όταν σχολιάζεις τα λάθη και τα σφάλματα που έχει κάνει κάποιος, είναι πολύ σημαντικό να αναφέρεις και τα θετικά που βλέπεις.

Για δύο λόγους. Πρώτα απ’ όλα βοηθάει τον άλλο να δεχτεί πιο εύκολα την κριτική σου και δεύτερον του δείχνεις τι κάνει σωστά. Με αυτόν τον τρόπο αποκτάει κι αυτός ένα σημείο αναφοράς πάνω στο οποίο μπορεί να βασίσει τη μελλοντική συμπεριφορά του.

Δοκίμασε επίσης να βάζεις το επικριτικό σχόλιο που θες να κάνεις, ανάμεσα σε δυο θετικά σχόλια. Έτσι, θα ξεκινάς την κριτική σου πιο γλυκά και θα την κλείνεις με θετικό τρόπο, με αποτέλεσμα να είναι ο συνομιλητής σου πιο χαλαρός.

Η διπλωματία βοηθάει πολύ στο να γίνουν αποδεκτά τα σχόλια σου και στο να «πιάσουν τόπο». Γι’ αυτό και ο άνδρας που εύκολα εξελίσσεται και κερδίζει στην επαγγελματική αλλά και την ερωτική του ζωή, είναι άνδρας με καλά ακονισμένες επικοινωνιακές δεξιότητες.

Όπως βλέπεις, το να μπορείς να κάνεις εποικοδομητική και αποτελεσματική κριτική που βοηθάει τους άλλους και λύνει προβλήματα είναι απλό. Χρειάζεται ωστόσο αρκετή εξάσκηση, όπως και με όλες τις δεξιότητες, ώστε να γίνει κτήμα σου.

Θες να μάθεις όλα τα μυστικά της αποτελεσματικής επικοινωνίας; Δες εδώ