Τι σημαίνει να είσαι Πατέρας (και πώς να κατευθύνεις τα παιδιά σου)

Είτε είσαι πατέρας, είτε όχι, είναι λίγο τρελά και αντιφατικά τα μηνύματα της εποχής μας. Οι άνθρωποι κομπάζουμε για τις επιστημονικές μας κατακτήσεις και την υλική άνεση που απολαμβάνουμε στην καθημερινότητά μας, ωστόσο η προσωπική μας ζωή συχνά καταλήγει σε Βατερλό. Τα θέλουμε όλα, θέλουμε να τα κάνουμε όλα μαζί και κάπου εκεί έρχεται το τέλμα.

Αλήθεια πως γίνεται να βρίσκεται σε αδιέξοδο κάποιος που μπορεί και καλύπτει με ευκολία τις υλικές ανάγκες της τροφής, της στέγης, της ασφάλειας και της ένδυσης που ταλαιπώρησαν για χιλιετίες τους πρόγονούς μας;

Σκέφτομαι ότι ίσως το αδιέξοδο έγκειται ακριβώς σε αυτό. Είναι τόσο άκοπη η απόκτηση των βασικών αγαθών σήμερα, που έχει χαθεί η χαρά της κατάκτησης, της ευγνωμοσύνης, της αναγνώρισης. Όλες αυτές οι αξίες είναι που δίνουν νόημα στα πράγματα που έχουμε και όχι τα πράγματα καθαυτά.

Αυτές οι σκέψεις για τις αξίες που πρέπει να κατακτήσουμε ξανά, καθορίζουν και τις δικές μου επιλογές στο μεγάλωμα των παιδιών μου και θα ήθελα να μοιραστώ κάποιες μαζί σου. Τι σημαίνει να είσαι Πατέρας (και πώς να κατευθύνεις τα παιδιά σου)

Μην δίνεις επειδή έχεις, δώσε επειδή χρειάζεται να δώσεις

Το να προσφέρεις, από μόνο του δεν παράγει χαρά στο λήπτη, εάν αυτός δεν έχει πρώτα επιθυμήσει να αποκτήσει κάτι. Προσφέρεις απλόχερα φαγητό, παιχνίδια ακόμα και τον εαυτό σου όμως δεν βρίσκεις χαρούμενη ανταπόκριση.

Άσε το παιδί σου να ζητήσει πρώτο και να διατυπώσει την επιθυμία του. Επιθυμείς όταν κάτι σου λείπει και μέσα από την επιθυμία ανακαλύπτεις και τον εαυτό σου. Ποιος είσαι, τι θες πραγματικά, προς τα που θέλεις να πας.

Αν δεν προλάβει το παιδί να θελήσει επειδή έχεις προβλέψει εξαρχής για όλα τα θέλω του, όχι μόνο περιορίζεις τη χαρά του, αλλά καθυστερείς και την ωρίμανσή του.

Ο ανθρώπινος πολιτισμός για χιλιετίες πορεύθηκε μέσα σε ένα περιβάλλον ελεγχόμενης “ένδειας”. Ο άνθρωπος αναγκάστηκε να μοχθήσει για να καλύψει τις ανάγκες του αλλά αυτή η προσπάθεια έδωσε νόημα στις στιγμές του, ικανοποίηση για τις επιτυχίες του και κίνητρο για όλες τις πολιτισμικές ανακαλύψεις.

Δυστυχώς στην εποχή μας για πολλά αγαθά υπάρχει υπερεπάρκεια και ασύγκριτη αφθονία. Πώς θα προσανατολιστεί ένας νέος άνθρωπος όταν κάθε στιγμή νιώθει ασφαλής και πλήρης;

Προς τα που θα κινηθεί εάν δεν γνωρίζει καλά – καλά γιατί πρέπει να παλέψει;

Θεωρώ ότι η τέχνη της αγωγής στη σημερινή εποχή συνίσταται σε αυτό ακριβώς: να περιορίζει σκόπιμα ο γονέας τις παρεχόμενες απολαύσεις και ευχαριστήσεις για να μπορεί το παιδί να κυνηγήσει με προθυμία ένα ανώτερο επίπεδο ικανοποίησης με τις δικές του δυνάμεις. Ο άνθρωπος που εξασκείται στις ματαιώσεις των επιθυμιών του όχι μόνο αντιμετωπίζει με νηφαλιότητα τις αποτυχίες αλλά δέχεται με ευγνωμοσύνη κάθε αγαθό χωρίς να θεωρεί τίποτα δεδομένο.

Δεν ζεις μόνο για το παιδί σου

Γνωρίζω πολλούς που θεωρούν αρετή το να αφιερώνουν όλο το είναι τους στα παιδιά τους.

Όλες οι σκέψεις, ο χρόνος, το πρόγραμμα του πατέρα καθορίζεται και περιορίζεται αποκλειστικά σε αυτά και από αυτά. Νομίζω όμως ότι με αυτό τον τρόπο υποσκάπτεται αντί να ενισχύεται η σχέση πατέρα – παιδιού.

Το παιδί έχει ανάγκη την προσοχή και τη φροντίδα ενός ανθρώπου που πρώτα από όλα ξέρει να κυνηγάει και να πετυχαίνει τους δικούς του στόχους, που ξέρει να ισορροπεί πρώτα στους δικούς του αγώνες πριν προσφέρει ένα χέρι βοηθείας στους αγώνες κάποιου άλλου.

Κάποιος που αρνείται τον εαυτό του κινδυνεύει να χάσει τον αυτοσεβασμό του αλλά και τον σεβασμό των άλλων στα πλαίσια μιας σχέσης. Άλλωστε ένας πανταχού παρών πατέρας καταντάει δεδομένος για το παιδί του και η σημασία της παρουσίας του χάνει πολλές φορές την αξία της.

Είναι σημαντικό για το παιδί σου να καταλάβει ότι είναι και αυτό ένας από τα πολλά ισότιμα μέλη της ίδιας κοινωνίας και οι ανάγκες του πρέπει να εξυπηρετηθούν ταυτόχρονα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες των άλλων.

Δώσε του εσύ το παράδειγμα βάζοντας μέτρο και όρια στον τρόπο που του προσφέρεσαι. Για παράδειγμα πες του: «Δεν μπορώ να παίξω μαζί σου τώρα γιατί θέλω να ακούσω λίγη μουσική. Αν θες μπορούμε να ακούσουμε μαζί» ή «Δεν μπορώ να σε πάω στο πάρκο σήμερα γιατί νιώθω κουρασμένος. Μπορείς να διαβάσεις κάτι σήμερα και θα προσπαθήσω να πάμε τις επόμενες μέρες»

Αν θες να γίνεις Άνδρας Αξίας, δες εδώ

Ενθάρρυνε τη συναισθηματική του ανεξαρτητοποίηση

Σε μια εποχή που τα περισσότερα προσφέρονται άκοπα και τα ατομικά επιτεύγματα είναι σπανιότερα, το παιδί αποτελεί για πολλούς γονείς την απόδειξη της προσωπικής τους επιτυχίας και καταξίωσης. Δένονται έτσι νοσηρά επάνω του, ακολουθούν κάθε του βήμα, προνοούν για πάντα.

Όταν έρθει η ώρα να χαράξει το δικό του δρόμο, δυσανασχετούν για τη διαφαινόμενη απομάκρυνσή του και δημιουργούν εξαρτήσεις ψυχικές για να καθυστερήσουν την αυτονόμησή του. Έτσι η δική τους ανάγκη να νιώθουν “αναγκαίοι” γίνεται για το παιδί αλυσίδα που περιορίζει το πεδίο δράσης του αλλά και μια τεμπέλικη βολική επιλογή που απλώς επιμηκύνει αχρείαστα την παιδική ηλικία.

Το παιδί θα έχει για πάντα το δικό του δωμάτιο, τα έξοδά του πληρωμένα, χρηματοδότηση για όλα τα γούστα του, ασυλία για κάθε ιδιοτροπία και κακοτροπιά. Μπορεί έτσι να καθυστερήσει όσο θέλει να ανοιχτεί στα κύματα της αληθινής ζωής που μπορεί να είναι ζόρικα αλλά συνεπάγονται σοφία, και ολοκλήρωση.

Εσύ αντίθετα φρόντισε να προωθείς τον ομαλό απογαλακτισμό του παιδιού σου αναγνωρίζοντας εγκαίρως ως πατέρας, ότι η αγάπη δεν σημαίνει εξάρτηση ούτε για σένα ούτε για κείνο. Τι σημαίνει να είσαι Πατέρας (και πώς να κατευθύνεις τα παιδιά σου)

Απλά να είσαι εκεί

Ίσως το μεγαλύτερο παράδειγμα που μπορεί να προσφέρει ένας πατέρας στα παιδιά του είναι να βρίσκεται εκεί.

Είναι προτιμότερο να είσαι εκεί με όλο το πακέτο: ατελής, εγωιστής, θυμώδης, παρορμητικός, άκεφος, σκεπτικός, απρόθυμος παρά να δραπετεύσεις με τις πρώτες δυσκολίες από το γάμο σου και από το πλευρό του παιδιού σου επικαλούμενος χίλιες δυο δικαιολογίες.

Κανείς δεν σου ζητάει να είσαι τέλειος. Κανείς δεν σου ζητάει να είσαι πατέρας – υπόδειγμα.

Είναι αρκετό να δώσεις μάχη, να πολεμήσεις για να «είσαι εκεί» θυσιάζοντας ένα κομμάτι των επιθυμιών σου για να του δώσεις το μεγαλύτερο μάθημα που μπορεί να μάθει από εσένα: “ότι υπάρχει αγάπη όσο υπάρχουν άνθρωποι που πολεμάνε γι’ αυτήν”.