Προβληματικές Σχέσεις; Το σύνδρομο του Λευκού Ιππότη

Τους έχεις ξανασυναντήσει. Τους ξέρεις, το δίχως άλλο. Μπορεί να υπήρξες κάποτε στη θέση τους, μπορεί να είσαι ένας τώρα. Κάποτε ήμουν ένας κι εγώ.

Αναρωτιέσαι, σε τι ακριβώς αναφέρομαι;

Αναφέρομαι σε κείνους τους ανθρώπους που ονειρεύονται να γίνουν ο μεγάλος ήρωας. Να καλπάσουν επάνω στο άλογό τους, ή στη μοτοσυκλέτα τους, ή στο ντεσεβώ τους. Να ορμήσουν σαν τον άνεμο και να σώσουν τη δεσποσύνη. Αυτούς που ζουν με παλιομοδίτικες αρχές ιπποσύνης, αυτούς που τους λέμε Δον Κιχώτες, κουνώντας το κεφάλι. Αυτούς που κυνηγάνε δυστυχισμένες γυναίκες, κακοπαθημένες, κακοποιημένες, κακότυχες, πεπεισμένοι ότι μπορούν να τις σώσουν από τον μίζερο εαυτό τους.

Εννοώ αυτούς που δεν αντιλαμβάνονται πόσο προσβλητική είναι η συμπεριφορά τους. Ή πόσο επικίνδυνη μπορεί να καταλήξει.

Μιλάμε φυσικά, για τον Λευκό Ιππότη.

Τι είναι το σύνδρομο του Λευκού Ιππότη;

Ο Λευκός Ιππότης αποτελεί υποκατηγορία της μεγάλης κατηγορίας του Καλού Παιδιού. Ενώ όμως το Καλό Παιδί είναι ένας παθητικός, ήσυχος καληνυχτάκιας που ελπίζει ότι το να προσφέρει έναν ώμο για να κλάψει η καλή του σε κάθε περίπτωση είναι ο σωστός τρόπος για να κερδίσει την καρδιά της, ο Λευκός Ιππότης είναι ενεργητικός και δραστήριος και λειτουργεί δυναμικά προκειμένου να «σώσει» την τρυφερή ύπαρξη που κινδυνεύει.

Δεν μοιάζει με τον τύπο στη ζώνη φιλίας που περιφέρεται γύρω από το αντικείμενο του πόθου του σαν δορυφόρος. Στην πραγματικότητα γίνεται προστάτης της γυναίκας, σε κάποιες δε περιπτώσεις εξελίσσεται σε πατρική φιγούρα.

Οι Λευκοί Ιππότες έλκονται από γυναίκες που κινδυνεύουν. Γυναίκες που έχουν διάφορα θέματα και μπορεί να κουβαλούν λογιών –λογιών τραύματα. Ο Λευκός Ιππότης λοιπόν ειδωλοποιεί την γυναίκα που τον ενδιαφέρει. Παραμερίζει όλα τα θέματα που κουβαλάει η γυναίκα αυτή (εξάλλου δεν είναι δικιά της ευθύνη αν τη φυλάκισε δράκος, σκεφτείτε το) και την βλέπει ιδανικά όμορφη, καλή, χαρισματική….και αδύναμη. Και καταπιάνεται με το να τη σώσει από σκέτο αλτρουισμό, μην ελπίζοντας σε άλλη ανταμοιβή πέρα από το υψηλόφρονο του κατορθώματός του.

Και φυσικά στην πραγματικότητα, οι Λευκοί Ιππότες λένε ψέματα στον εαυτό τους.

Συνήθως οι έχοντες το σύνδρομο του Λευκού Ιππότη, αν δεν είναι παρθένοι, πάντως έχουν πολύ λίγες σχέσεις στο ενεργητικό τους. Έχουν ελάχιστη έως καμία εμπειρία ως προς το πώς πρέπει να προσεγγίσουν ερωτικά μία γυναίκα.

Αυτή την έλλειψη εμπειρίας πιστεύουν ότι την αντισταθμίζουν με τον απηρχαιωμένο κώδικα τιμής που προσπαθούν να εφαρμόσουν. Ένας Λευκός Ιππότης έχει σοβαρά ζητήματα αυτοεκτίμησης να διαχειριστεί.

Στο βάθος της καρδιάς του αισθάνεται ότι έχει πολύ λίγα να προσφέρει σε μια γυναίκα, και έτσι ελπίζει να της αποδείξει την αξία του «σώζοντάς» την.

Και εφόσον δεν έχουν απομείνει ούτε δράκοι ούτε τέρατα ούτε δαιμόνια στον κόσμο, ο Λευκός Ιππότης πρέπει να αναζητήσει να αναμετρηθεί με άλλου είδους κινδύνους. Επικίνδυνοι εθισμοί, τραύματα παιδικής ηλικίας, κακοποίηση στο γονικό περιβάλλον, βίαιοι πρώην σύντροφοι.

Από όλα έχει ο μπαξές. Την «ερωτεύεται» και πέφτει με τα μούτρα στη διάσωσή της. Και ελπίζει, αν και ίσως ούτε στον εαυτό του να μην το ομολογεί, ότι η ανταμοιβή του (πέρα από το υψηλόφρονο του κατορθώματος που ήδη θίξαμε) θα είναι η καρδιά της ή τουλάχιστον το κορμί της.

Προβληματικές Σχέσεις; Το σύνδρομο του Λευκού Ιππότη

Γιατί είναι επικίνδυνο το σύνδρομο του Λευκού Ιππότη;

Θα αναρωτιέσαι γιατί μιλάω για το θέμα αυτό σαν να είναι κάτι ολωσδιόλου αρνητικό. Τόσο κακό είναι δηλαδή; Ένας άντρας που τις φροντίζει και θέλει να τις προστατέψει από κάθε κίνδυνο, τι καλύτερο μπορεί να βρεθεί; Επειδή είναι κάπως παλαιών αρχών – και λοιπόν;

Και λοιπόν, εξαρτάται.

Σκέψου το. Η βασική ιδέα αυτών των ανδρών είναι να κάνουν τη γυναίκα να νιώσει υπόχρεη, κατά κάποιον τρόπο, απέναντί τους. Θέλουν να τους χρωστάει «χάρη». Επιπλέον γιατί να της αρέσει κάποιος που δεν την βλέπει σαν φυσιολογικό άνθρωπο, αλλά μόνιμα σαν μια προβληματική περίπτωση που χρειάζεται βοήθεια;

Αν το καλοσκεφτούμε, η συμπεριφορά ενός Λευκού Ιππότη είναι μισογυνική στη βάση της. Όχι από πρόθεση, φυσικά. Μάλιστα πολλοί Λευκοί Ιππότες μπορεί να επιμένουν, και να πιστεύουν, ότι οι γυναίκες είναι ανώτερα πλάσματα. Οπότε που χωρά στην οπτική τους ο μισογυνισμός;

Και όμως. Οι πράξεις ενός Λευκού Ιππότη είναι πράξεις καθοδηγητικές, πατερναλιστικές στην καλύτερη περίπτωση. Όταν επεμβαίνει στη ζωή της γυναίκας για να τη σώσει, στην ουσία αρνείται να πιστέψει ότι η γυναίκα έχει μονάχη της την ικανότητα να σωθεί. Άρα έχει ανάγκη κάποιον εξωτερικό παράγοντα για να αλλάξει οτιδήποτε στη ζωή της. Είναι άβουλη, αδύναμη, ανίκανη, έρμαιο της μοίρας της.

Ομοίως, οι αρχές του Λευκού Ιππότη είναι αρχές ιπποσύνης, και άρα, μεσαιωνικές αρχές. Πράγμα που σημαίνει ότι ο άντρας είναι ενεργητικός, πάντα, και η γυναίκα παθητική, πάντα. Αν ήταν πιο ενεργητική μία γυναίκα μπορεί να μην χρειαζόταν κανέναν Ιππότη από μιας αρχής. Και αν δεν τον χρειάζεται, δεν έχει ανάγκη την παρουσία του κοντά της. Τι να τον κάνει;

Και εδώ παρατηρείται το εξής παράδοξο: Ο Λευκός Ιππότης πιστεύει ότι τον έχουν τρομερή ανάγκη ενώ στην πραγματικότητα την μεγαλύτερη ανάγκη (για αποδοχή, εκτίμηση και αγάπη) την έχει ο ίδιος. Έχει ανάγκη επιβεβαίωσης. Έχει ανάγκη η Δουλτσινέα του να τον αγαπά. Τρέμει στο βάθος της καρδιάς του ότι θα έρθει κάποια μέρα που πια δεν θα τον χρειάζεται, και τότε δεν θα τον αγαπά, και θα τον εγκαταλείψει.

Όσο και αν φαίνεται αλτρουιστής, ο Λευκός Ιππότης στην πραγματικότητα ασχολείται μονάχα με τον εαυτό του. Μοιάζει τελικά με το λεγόμενο Σύνδρομο Μινχάουζεν δι’ αντιπροσώπου. Απολαμβάνει το βάσανο της γυναίκας προκειμένου να είναι κοντά της και να την περιποιείται. Η γυναίκα είναι απλώς ένα αξεσουάρ στο προσωπικό του έπος ηρωισμού.

Οι Λευκοί Ιππότες μπορεί να γίνουν πολύ χειριστικοί. Όπως και οι ίδιοι βέβαια είναι εξίσου επιρρεπείς στο συναισθηματικό χειρισμό. Ο Λευκός Ιππότης καθοδηγεί και πατρονάρει τη γυναίκα «για το καλό της» προκειμένου να μην χάσει τη θέση του στη ζωή της ως ο Σύντροφος, ο Ήρωας, ο Αρχηγός, ο Υπερασπιστής, όποια λέξη θέλετε.

Στην πραγματικότητα όμως ο Λευκός Ιππότης δεν είναι συνειδητά κακοποιητικός. Είναι μάλλον παθητικά επιθετικός, με μια τάση να γίνεται εμμονικός με το αντικείμενο του ερωτικού του ενδιαφέροντος και να την κάνει να ασφυκτιά από τη συνεχή του φροντίδα.

Και κάποτε, φυσικά, η πραγματικότητα του χτυπάει την πόρτα. Διότι ποτέ δεν είναι εύκολο να υποστηρίζεις κάποιον με ψυχικά τραύματα, με εθισμούς, με θέματα κακοποιητικής συμπεριφοράς. Είναι δύσκολο, είναι ψυχοφθόρο, είναι περίπλοκο. Είναι δουλειά που ένας απλός άνθρωπος κατά βάση δεν ξέρει να την κάνει.

Τον εξοντώνει, τον εξουθενώνει, και τελικά μπορεί και τα δύο μέρη να βρεθούν με μεγαλύτερες ζημιές από όσες είχαν όταν ξεκίνησαν. Ο Λευκός Ιππότης δυσκολεύεται να κατανοήσει ότι οι χρόνιες καταστάσεις πολύ συχνά είναι καταστάσεις μόνιμες. Άρα το πρόβλημα, το όποιο πρόβλημα τράβηξε τον Ιππότη κοντά στη δεσποσύνη, δεν είναι πρόβλημα που ξεπερνιέται, είναι πρόβλημα που διαιωνίζεται.

Άρα, τι πρέπει να κάνει ο όταν έρθει αντιμέτωπος με την τραγική αυτή αλήθεια; Είτε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα ως έχει, απαλλαγμένο από τα φτιασίδια της φαντασίας και του ιπποτισμού, είτε να εγκαταλείψει το πρόβλημα…μαζί με τη γυναίκα. Και αν επιλέξει το δεύτερο, μην έχεις αμφιβολία: θα συνεχίσει με άλλη προβληματική περίπτωση.