Όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις για το Σκωτσέζικο Ουίσκι

Δίχως αμφιβολία, στον κόσμο του αλκοόλ δεν υπάρχει πιο επιβλητικό ποτό από το σκωτσέζικο ουίσκι.

Μέσα από πάμπολλες ταινίες, βιβλία και κόμικς, το σκωτσέζικο ουίσκι απεικονίζεται ως το ποτό των σκληρών τύπων. Γοητευτικοί κατάσκοποι, άσπλαχνοι μεγιστάνες, σκληροτράχηλοι ντετέκτιβ, το αναζητούν σε ξεχασμένα μπαρ, πολυτελή ξενοδοχεία ή παραδοσιακά μοτέλ και το «κατεβάζουν» αβίαστα.

Με την «τσιμπημένη» τιμή και την πληθώρα φθηνότερων επιλογών, η αγορά ενός μπουκαλιού σκωτσέζικου ουίσκι μοιάζει δύσκολη υπόθεση, ειδικά για κάποιον αμύητο.

Και για αυτόν το λόγο αρκετοί προτιμούν να μην προχωρήσουν σε αγορά και να μείνουν μέσα στη ζώνη άνεσης τους επιλέγοντας κάτι λιγότερο εκλεπτυσμένο.

Για εκείνους όμως που είναι έτοιμοι να πλοηγηθούν στον κόσμο του σκωτσέζικου ουίσκι, ακολουθεί ένας πλήρης οδηγός που θα χρησιμεύσει ως χάρτης στην εξερεύνηση ενός από τα σημαντικότερα επιτεύγματα στην ιστορία του αλκοόλ.

Τι είναι το Σκωτσέζικο ουίσκι;

Η απάντηση ίσως μοιάζει προφανής. Όμως το να πεις πως το σκωτσέζικο ουίσκι είναι απλά ουίσκι απ’ τη Σκωτία μοιάζει με το να λες πως ο Παρθενώνας είναι απλώς ένας αρχαίος ναός με κολώνες.

Η αλήθεια είναι πως το σκωτσέζικο ουίσκι είναι πολλά περισσότερα από απλά ένα ακόμα αποσταγμένο ποτό.

Για να ανήκει ένα ουίσκι στην κατηγορία του σκωτσέζικου, πρέπει να πληρεί κάποια συγκεκριμένα κριτήρια.

Πρώτα απ’ όλα πρέπει να έχει παραχθεί και να έχει επεξεργαστεί στη Σκωτία. Επίσης πρέπει να έχει παλαιωθεί στη Σκωτία, σε δρύινα βαρέλια, για τουλάχιστον τρία χρόνια και, πάνω απ’ όλα, πρέπει να έχει φτιαχτεί με τα εξής τρία υλικά: βύνη κριθαριού, νερό, μαγιά.

Αυτά τα τρία. Τέλος.

Όχι μυστικά συστατικά, όχι πρόσθετα. Κυριολεκτικά κάθε σκωτσέζικο ουίσκι που υπάρχει – από το πιο φθηνό που βρίσκεις στο σουπερμάρκετ, ως τα μπουκάλια που έχουν στη συλλογή τους εκατομμυριούχοι – φτιάχνεται από τα ίδια υλικά.

Κάθε διαφοροποίηση στη γεύση (και στην τιμή) προέρχεται από τις διαφορές στον τρόπο που αντιμετωπίζονται αυτά τα συστατικά.

Ακόμα και το κλίμα στο μέρος που βρίσκεται το αποστακτήριο επηρεάζει το τελικό προϊόν.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως, ενώ τα άλλα ουίσκι μπορούν να κρύψουν τις ατέλειες τους πίσω από πρόσθετα βελτιωτικά γεύσεων και άλλα τεχνάσματα, το σκωτσέζικο ουίσκι παίρνει το θάρρος να σταθεί μπροστά σου γυμνό.

Δεν υπάρχει χώρος για λάθη και η προσέγγιση αυτή οδηγεί σε μια τελειότητα που δε θα βρεις κάπου αλλού.

Single Malt και Blended: Ποια είναι η διαφορά;

Αν εξετάσεις το τμήμα με τα σκωτσέζικα ουίσκι στην αγαπημένη σου κάβα, θα δεις πως τα ουίσκι χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα single malt και τα blended.

Ποιες είναι οι διαφορές τους;

Με απλά λόγια, το single malt σκωτσέζικο ουίσκι είναι σκωτσέζικο ουίσκι που έχει παραχθεί σε ένα αποστακτήριο (όχι απαραίτητα από ένα συγκεκριμένο βαρέλι).

Εξ’ αιτίας των διαφορών που υπάρχουν στη γεύση ενός ουίσκι από παράγοντες όπως το κλίμα, η ηλικία του βαρελιού κλπ, τα single malt ουίσκι εκφράζουν την ιδιαίτερη και μοναδική γεύση που πετυχαίνει το κάθε αποστακτήριο.

Με λίγα λόγια το κάθε single malt έχει ιδιαίτερο χαρακτήρα.

Απ’ την άλλη το blended σκωτσέζικο ουίσκι, είναι ουίσκι που έχει δημιουργηθεί αναμιγνύοντας δύο ή περισσότερες παρτίδες ουίσκι από διάφορες περιοχές.

Αντί να επιδιώκουν ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερο στυλ, τα blended ουίσκι επικεντρώνονται στην δημιουργία πολύπλοκων γεύσεων.

Ωστόσο το γεγονός πως αυτό το είδος ουίσκι δημιουργείται από ανάμειξη διαφόρων άλλων σημαίνει πως μπορεί να δημιουργηθεί πιο γρήγορα, πιο εύκολα και σε μεγαλύτερη ποσότητα από τα single malt.

Φυσικά αυτό σημαίνει πως είναι και πιο φθηνά.

Δηλαδή το Single Malt είναι καλύτερο από το Blended;

Αυτή είναι μια κλασική ερώτηση. Στη φαντασία μας το single malt φτιάχνεται σε ένα απομακρυσμένο χωριό οπού ένας σοφός γενειοφόρος γέροντας παρακολουθεί με αγάπη και μεράκι τη διαδικασία της απόσταξης.

Αντίθετα, φανταζόμαστε τη μαζική δημιουργία των blended ουίσκι, να λαμβάνει χώρα σε αποστειρωμένα, άψυχα εργοστάσια όπου κάθε πρόχειρο και ευτελής ποιότητας ουίσκι αναμιγνύεται μαζί με άλλα, για να βγάλει ένα φθηνό αποτέλεσμα.

Όμως δεν είναι ακριβώς έτσι.

Στην πραγματικότητα η δημιουργία ενός καλού blended ουίσκι θέλει τόσο μεράκι και γνώση όσο χρειάζεται και για ένα single malt.

O δημιουργός πρέπει να ξέρει όχι μόνο τη γεύση του κάθε συστατικού, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο οι γεύσεις αυτές εναρμονίζονται μεταξύ τους και να μπορεί να πετύχει το ίδιο αποτέλεσμα ξανά και ξανά.

Πέρα απ’ αυτό, η ευαισθησία που διακατέχει την παραγωγή του single malt σκωτσέζικου ουίσκι σημαίνει πως η γεύση θα διαφέρει ελαφρώς ανάμεσα σε διαφορετικές παρτίδες.

Το γεγονός πχ, πως το καλοκαίρι ήταν ιδιαίτερα βροχερό, πως προσλήφθηκαν νέοι υπάλληλοι στο αποστακτήριο, πως υπήρχαν διαφορές στον θερισμό του κριθαριού κλπ, αρκεί για να επηρεαστεί η γεύση στο τελικό προϊόν.

Αντίθετα, με το blended σκωτσέζικο ουίσκι η παρτίδα του 2019 θα είναι το ίδιο καλή με την παρτίδα του 2011.

Αν λοιπόν αναζητάς την ποιότητα, να θυμάσαι πως αυτό που κάνει ένα σκωτσέζικο ουίσκι ξεχωριστό, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το κάνει και καλό.

Αν θες να γίνεις και ξεχωριστός και ποιοτικός άνδρας, δες εδώ

Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να πιεις Σκωτσέζικο ουίσκι;

Ακριβώς επειδή η γεύση του σκωτσέζικου ουίσκι στηρίζεται σε μια ευαίσθητη ισορροπία, οι φανατικοί οπαδοί του φτάνουν κάποιες φορές στα άκρα – όπως το να πίνουν μονάχα από συγκεκριμένου τύπου ποτήρια που ενισχύουν το άρωμα του ουίσκι– προκειμένου να απολαύσουν πλήρως την εμπειρία του.

Ενώ, όμως η παραγγελία εξειδικευμένου τύπου ποτηριών είναι υπερβολή για έναν αμύητο, είναι σημαντικό να καταλάβεις τον ρόλο που παίζει η όσφρηση στην απόλαυση του ποτού.

Και υπάρχει μια τακτική που κάθε επίδοξος λάτρης του ουίσκι πρέπει να δοκιμάσει: Την προσθήκη ελάχιστων σταγόνων νερού στο ποτό.

Ναι, ξέρω πως ακούγεται περίεργο.

Χάρη στη φήμη του σκωτσέζικου ουίσκι ως «ανδρικού ποτού» πολλοί αρχάριοι αγοράζουν το δυνατότερο και εντονότερο ουίσκι που μπορούν να βρουν και νιώθουν αποστροφή στην ιδέα να το «αραιώσουν» με νερό.

Ωστόσο, όπως συμβαίνει συνήθως, η διαστρεβλωμένη εικόνα της αρρενωπότητας το μόνο που πετυχαίνει είναι να κρατήσει τους άνδρες μακριά απ’ το να απολαύσουν στο μέγιστο τη ζωή.

Αντί να αραιώσεις τελείως το ποτό, λίγες σταγόνες νερό μπορούν να ενισχύσουν τη γεύση του και αυτό χάρη σε μια χημική ένωση, την γουαιακόλη.

Σε μοριακό επίπεδο η γουαιακόλη είναι αυτή που δίνει στο σκωτσέζικο ουίσκι την τραχιά καπνιστή νότα του. Η προσθήκη μερικών σταγόνων νερού ξεκινά μια χημική διαδικασία που ελευθερώνει την γουαιακόλη από τα μόρια αιθανόλης που την περιβάλλουν.

Έτσι, το άρωμα και η γεύση του ουίσκι γίνονται ακόμα πιο έντονα και δυνατά. Η καπνιστή γεύση γίνεται πιο καπνιστή, η πικάντικη πιο πικάντικη κλπ.

Και φυσικά ξέρω τι θα με ρωτήσεις τώρα.

«Με τον πάγο τι γίνεται;»

Όσο ευρέως διαδεδομένο είναι να παραγγέλνεις το ουίσκι σου «on the rocks», με πάγο δηλαδή, κάθε γνώστης που θα σε ακούσει θα σε κοιτάζει με ένα βλέμμα θυμού.

Ο πάγος όχι μόνο αραιώνει το ουίσκι σου καθώς λιώνει, αλλά καθώς κρυώνει το ποτό, χαλάει τη γεύση του.

Βάζοντας πάγο λοιπόν ουσιαστικά ρισκάρεις να χάσεις τη μαγεία του ποτού καθώς, όλος αυτός ο κόπος, ο μόχθος και η υπομονή βρίσκουν παγερό θάνατο στο ποτήρι σου.

Διαφορές ανάλογα με την περιοχή της Σκωτίας

Το σκωτσέζικο ουίσκι αποτελεί τη μεγαλύτερη κατηγορία ουίσκι από πλευράς διαφορών. Η Σκωτία έχει τα περισσότερα αποστακτήρια από κάθε άλλη χώρα και ως εκ τούτου τα ουίσκι που παράγει έχουν αρκετές διαφορές μεταξύ τους.

Ενώ συχνά έχουμε την εντύπωση πως το σκωτσέζικο ουίσκι είναι καπνιστό, μονάχα ένα μέρος των σκωτσέζικων ουίσκι είναι.

Οι διαφορές ανάμεσα στις διάφορες περιοχές της Σκωτίας δίνουν διαφορετικές γεύσεις και χαρακτηριστικά στα ουίσκι που παράγουν.

#1 Speyside

Τα ουίσκι της περιοχής Speyside είναι γνωστά για την απαλή τους φρουτένια επιγευση εξ’ αιτίας του φρέσκου νερού που χρησιμοποιείται στην απόσταξη και θεωρούνται από πολλούς ως τα πιο κομψά ουίσκι της Σκωτίας. Επίσης η περιοχή αυτή έχει τα περισσότερα αποστακτήρια από κάθε άλλη περιοχή της χώρας.

Ενδεικτικά ουίσκι της περιοχής είναι: Glenlivet, Glenfiddich, Balvenie

#2. Islay

Τα ουίσκι που παράγονται σε αυτή την περιοχή είναι γνωστά για την καπνιστή γεύση τους και έχουν μια έντονη οσμή η οποία πηγάζει από το θαλασσινό αλάτι συνδυασμένο με βρύα τύρφης που χρησιμοποιείται για να ξηράνει τη βύνη κριθαριού.

Ενδεικτικά ουίσκι της περιοχής είναι: Laphroaig, Bowmore, Ardbeg

#3. Highlands

Τα Highlands της Σκωτίας, πέρα από αθάνατους, βγάζουν και ουίσκι που διαφέρουν σε χαρακτήρα και γεύση. Μπορούν να έχουν και το κάπνισμα των ουίσκι από την περιοχή Islay ή την απαλή γεύση των ουίσκι της περιοχής Speyside.

Ενδεικτικά ουίσκι της περιοχής είναι: Dalmore, Macallan, Glenmorangie

#4. Lowland

Στην περιοχή Lowland παραμένουν λίγα αυθεντικά αποστακτήρια, τα οποία παράγουν ελαφριά ουίσκι με μια σχετική γλυκύτητα.

Ενδεικτικά ουίσκι της περιοχής είναι: Auchentoshan, Glenkinchie, Bladnoch

#5 Νησιά της Σκωτίας

Τα νησιά της Σκωτίας παράγουν μια ευρεία γκάμα από σκωτσέζικο ουίσκι και έχουν τόσες διαφορές στη γεύση που συνήθως έχει το καθένα την δική του κατηγορία.

Ενδεικτικά ουίσκι απ’ τα νησιά της Σκωτίας είναι: Highland Park, Talisker, Ledaig

Παρόλες τις διαφορές που έχουν τα ουίσκι μεταξύ τους, τίποτα δεν έχει περισσότερο σημασία από την εξής ερώτηση…

Τι σου αρέσει εσένα;

Όλη αυτή η παράδοση, η μαεστρία, το μεράκι και η ποικιλία, δεν έχουν αξία αν δεν λατρεύεις το ποτό που πίνεις. Πέρα από την επιστήμη και το στάτους που έχει το σκωτσέζικο ουίσκι, τα πράγματα είναι απλά.

Ότι πίνεις, το πίνεις για να το απολαύσεις.

Απεχθάνεσαι το ουίσκι σκέτο αλλά το γουστάρεις πολύ με κόκα κόλα; Πιες το έτσι. Σου αρέσει ως βάση για cocktail; Αντικατέστησε στα cocktail σου το κλασικό ουίσκι με σκωτσέζικο. Θες να κάνεις πούρο ή τσιγάρο καθώς απολαμβάνεις το ποτό σου; Κάνε.

Είτε γουστάρεις blended, είτε single malt, με πάγο ή χωρίς – υπάρχει μονάχα ένας τρόπος να λατρέψεις το ουίσκι και αυτός είναι ο τρόπος που απολαμβάνεις περισσότερο.