Άλλο να Τρομάξεις και άλλο να Φοβάσαι

Σε δύσκολους καιρούς είναι εύκολο να τρομάξεις. Τα γεγονότα εξελίσσονται ραγδαία. Υπάρχει αβεβαιότητα. Μπορεί να χάσεις τη δουλειά σου. Κάτι να πάθει κάποιος αγαπημένος σου.

Και είναι φυσικό να νιώθουμε κάπως αδύναμοι μετά από κάτι τέτοιο. Πως θα μπορούσε να είναι διαφορετικά;

Ειδικά όταν κάτι είναι έξω από τον έλεγχό μας, είναι πιθανό να έχουμε μια σωματική αντίδραση. Θα νιώσεις ότι κρυώνεις αν κάποιος σου ρίξει έναν κουβά κρύο νερό. Η καρδιά σου θα αρχίσει να χτυπάει δυνατά αν κάποιος πηδήξει κατά πάνω σου κρυμμένος πίσω από μία γωνία.

Όση εκπαίδευση ή σοφία και να έχεις, είναι δύσκολο να μην υπάρξει κάποια αντίδραση μέσα σου.

Αυτό που μετράει όμως (και αυτό που χρειαζόμαστε όσο τίποτε σήμερα) είναι το τι κάνεις μετά την πρώτη αντίδραση. Τι έρχεται μετά.

Είναι λογικό να τρομάξεις. Δεν χρειάζεται όμως να φοβάσαι.

Το να τρομάξεις είναι ένα παροδικό συναίσθημα. Αλλά ο φόβος είναι κάτι μόνιμο. Είναι τρόπος ζωής.

Αυτός ο αρχικός συναγερμός που νιώθεις αρχικά μπορεί και να σε βοηθήσει. Σε ξυπνάει. Βάζει το σώμα σου σε κίνηση. Είναι αυτός που σώζει το θήραμα από την τίγρη και την τίγρη από τον κυνηγό. Αλλά ο φόβος και το άγχος; Το να φοβάσαι; Οδηγεί στην παράλυση κι αυτό κάνει τα πράγματα χειρότερα.

Ειδικά τώρα. Ειδικά σε μια περίοδο που ο κόσμος μας αντιμετωπίζει τόσα προβλήματα. Αυτά δεν θα λυθούν μόνα τους. Η αδράνεια μπορεί να τα κάνει χειρότερα, μπορεί να σε βάλει σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Το ίδιο και η αδυναμία να μάθεις, να προσαρμοστείς, να αγκαλιάσεις την αλλαγή.

Γιατί, ναι, τα πράγματα μπορεί να είναι άσχημα, αλλά ο φόβος δεν βοηθάει.

Αυτό που βοηθάει είναι η εκπαίδευση, το κουράγιο, η πειθαρχία, η δέσμευση, η ηρεμία.

Η πραγματική ιστορία του αστροναύτη

Ένα από τα αγαπημένα μου παραδείγματα για αυτή την ιδέα έρχεται από τον καναδό αστροναύτη Chris Hadfield. «Δεν είναι ότι οι αστροναύτες είναι πιο γενναίοι από τους άλλους ανθρώπους, είναι ότι απλά είναι πιο καλά προετοιμασμένοι», λέει.

Οι αστροναύτες αντιμετωπίζουν κάθε είδους δυσκολία και αναποδιά στο διάστημα, και εκεί το περιθώριο λάθους είναι πολύ μικρό. Μάλιστα στον πρώτο του διαστημικό περίπατο ο Hadfield τυφλώθηκε. Και έπρεπε στο απόλυτο σκοτάδι να βρει τον δρόμο της επιστροφής προς το διαστημόπλοιο.

Όπως δήλωσε αργότερα, το κλειδί της επιτυχίας του ήταν να θυμίζει στον εαυτό του ότι «υπάρχουν πράγματα που μπορώ να κάνω τώρα, όλα από το οποία κάνουν την κατάσταση καλύτερη. Και φυσικά δεν πρέπει να κάνω την κατάσταση χειρότερη».

Αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα στο να τρομάζεις και το να φοβάσαι. Το ένα σε περιορίζει από το να κάνεις την κατάσταση καλύτερη, μπορεί μάλιστα να κάνει τα πράγματα χειρότερα.

Μετά το χρηματοοικονομικό κραχ του 1929, η Αμερική αντιμετώπισε μια μεγάλη οικονομική κρίση που διήρκησε αδικαιολόγητα πολύ, δέκα ολόκληρα χρόνια. Όταν ανέλαβε την εξουσία ο Ρούσβελτ κατανόησε ότι το πραγματικό εμπόδιο ήταν ο φόβος. Κι έτσι στην θρυλική πια ομιλία του ανάφερε ότι ο φόβος είναι επιλογή, ότι αυτός είναι ο πραγματικός εχθρός που έπρεπε να πολεμήσουν. Γιατί αυτός ήταν που έκανε την κατάσταση χειρότερη. Αυτός ήταν που έκανε τους ανθρώπους να τα βάζουν ο ένας με τον άλλο. Αυτός ήταν που εμπόδιζε τις αποδοτικές λύσεις. Άλλο να Τρομάξεις και άλλο να Φοβάσαι

Δεν χρειάζεται να φοβάσαι

Και σήμερα, όποιο κι αν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζεις (είτε είναι ένας ιός όπως πρόσφατα, είτε οι οικονομικές επιπτώσεις του, είτε μια σχέση που δεν τραβάει) χρειάζεται να ξέρεις τι είναι αυτό που μπορεί να σε καταστρέψει:

Η ζωή που ζούμε, ο κόσμος στον οποίο κατοικούμε, είναι ένα τρομακτικό μέρος. Αν εξετάζεις συνέχεια το τι γίνεται, αποκαρδιώνεσαι. Παγώνεις. Μένεις στατικός. Δεν παίρνεις καλές αποφάσεις. Δεν βλέπεις ή δεν σκέπτεσαι καθαρά.

Το σημαντικό είναι να μην φοβάσαι. Να μην παρασκέφτεσαι τα πράγματα. Να μην αποσπάσαι από το χειρότερο σενάριο που μπορεί να έρθει.

Γιατί αυτό δεν σε βοηθάει με την κατάσταση που έχεις μπροστά σου. Δεν σε βοηθάει να προχωρήσεις, είτε είσαι στο διάστημα, είτε μπροστά σε μια δύσκολη προσωπική απόφαση. Δεν σε βοηθάει στο να θυμηθείς πόσο δυνατός είσαι, ότι τα έχεις καταφέρει σε πολύ πιο δύσκολες καταστάσεις στο παρελθόν και ότι θα το ξεπεράσεις και αυτό.

Μια πανδημία στην αρχαιότητα

Στην ρωμαϊκή εποχή ο Μάρκος Αυρήλιος αντιμετώπισε στην εποχή του μια επικίνδυνη πανδημία. Οι υπήκοοί του πανικοβλήθηκαν. Οι τότε γιατροί ήταν σε αδυναμία. Η οικονομία καταβαραθρώθηκε. Η πανδημία διήρκεσε δεκαπέντε χρόνια. Λογικά θα τρόμαξε. Λογικό είναι, ποιος δεν θα τρόμαζε;

Αλλά δεν άφησε την κατάσταση να τον ταρακουνήσει. Δεν πάγωσε. Δεν έχασε την ικανότητά του να ηγείται. Στρώθηκε στη δουλειά.

«Μην αφήνεις την φαντασία σου να κυριευτεί από τα άσχημα της ζωής», έγραψε στα απομνημονεύματά του. «Μην προσπαθείς να φανταστείς κάθε αρνητικό που μπορεί να συμβεί. Μείνε στην κατάσταση ως έχει».

Θα μπορούσε η κρίση να τον έχει καθηλώσει. Αλλά αντίθετα σηκώθηκε, και όχι μόνο άντεξε, αλλά έγινε και ήρωας.

Κάτι ανάλογο πρέπει να κάνουμε και εμείς στις μέρες μας.

Δεν πρέπει να ενδώσουμε στον φόβο. Χρειάζεται να επαναλάβουμε στον εαυτό μας ξανά και ξανά:

Είναι οκ να τρομάζω, αλλά δεν χρειάζεται να φοβάμαι.

Αυτό που χρειάζεται είναι να εστιάζεις στα πράγματα που μπορείς να κάνεις για να γίνει η κατάσταση καλύτερη. Και να μην ξεχνάς ότι υπάρχουν και χειρισμοί που μπορούν να κάνουν την κατάσταση χειρότερη.

Και το πρώτο από αυτά είναι το να ενδώσεις στο φόβο και να αρχίσεις να κάνεις λάθη.

Αντίθετα, πρέπει να συνεχίσεις να προχωράς. Όπως και τόσες χιλιάδες πρόγονοί σου πριν από εσένα. Γιατί ο χρόνος προχωράει μόνο προς μια κατεύθυνση: μπροστά!

Θες να μάθεις να προχωράς στο φλερτ χωρίς φόβο; Δες εδώ