Ο Φόβος θα είναι πάντα μαζί σου στη ζωή: Κάνε τον φίλο σου

ΖΩΗ

By Vaggelis

Share

Tweet

Pin

Share

Έχουμε μάθει να πιστεύουμε πως ο φόβος και το άγχος ευθύνονται για την κάθε αποτυχία μας. Ή ότι, πάντως, μας κάνουν πιο αδύναμους ή πιο δειλούς. Πιστεύουμε ότι οι πετυχημένοι άνθρωποι, στους οποίους πολύ θα θέλαμε να μοιάσουμε, δεν έχουν ούτε άγχος ούτε φόβους.

Με μία διαφορά: αυτό δεν ισχύει. Σίγουρα όχι στο βαθμό που φανταζόμαστε. Μπορεί να μην το γνωρίζουμε, αλλά όλοι, ακόμη και όσοι φαίνονται γεμάτοι αυτοπεποίθηση, αισθάνονται άγχος. Ο καθένας με τον τρόπο του, ίσως. Το άγχος και ο φόβος βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα, επειδή ο καθένας είναι διαφορετικός.

Ο φόβος, αν το καλοσκεφτούμε, είναι ένας φυσικός συναγερμός. Είναι η άμυνα που ενεργοποιείται προκειμένου να μας προστατεύσει από κινδύνους και εξωτερικούς εχθρούς. Ο φόβος είναι χρήσιμος.

Το θέμα είναι πως ο φόβος και το άγχος δεν ενεργοποιούνται μονάχα όταν κινδυνεύει η ζωή μας. Είναι εξίσου έντονα όταν θέλουμε να προσεγγίσουμε μία γυναίκα που μας αρέσει, για παράδειγμα. Κάποιες φορές μάλιστα, σε περιπτώσεις τέτοιες, είναι πολύ, πολύ εντονότερα. Πώς τα καταφέρνουν λοιπόν μερικοί να υπερνικούν αυτό το φυσικό άγχος και να θριαμβεύουν;

Η διαφορά δεν βρίσκεται στο ότι οι μεν δεν αισθάνονται φόβο αλλά οι δε αισθάνονται. Η διαφορά βρίσκεται στο ότι εκείνοι που θριαμβεύουν, καταφέρνουν πρώτα από όλα να διαχειριστούν το φόβο τους. Δρουν παρά τον φόβο που νιώθουν και έτσι διεκδικούν εμπειρίες.

Το μοναδικό που πρέπει να φοβάσαι είναι ο φόβος

Όταν φοβόμαστε, έχουμε δύο επιλογές. Είτε μένουμε να το παλέψουμε, είτε εξαφανιζόμαστε όσο γρηγορότερα μπορούμε. Ως μηχανισμός επιβίωσης αυτό λειτουργεί.

Αλλά δεν λειτουργεί εξίσου καλά στο φλερτ και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Αν έχουμε να κάνουμε μία παρουσίαση στη δουλειά μας ή να παραβρεθούμε σε κάποιο meeting, προφανώς δεν είναι δυνατόν να το βάλουμε στα πόδια.

Καμιά φορά το άγχος γίνεται τόσο δυσάρεστο που προσπαθούμε να καταπνίξουμε μαζί με δαύτο και όποιο άλλο συναίσθημα.

Θέλουμε να μιλήσουμε στην κοπέλα που μας αρέσει και δεν τολμάμε; Ξαφνικά θα σκάσουν όλες οι πιθανές και απίθανες δικαιολογίες μέσα στο κεφάλι μας. Έχει αγόρι, θα σκεφτούμε. Δεν είμαι ο τύπος της. Θα το επιχειρήσω την άλλη φορά, και ένα σωρό άλλα που μας ηρεμούν. Στην πραγματικότητα όμως όλα αυτά είναι δικαιολογίες που μας κρατάνε πίσω. Αποφεύγουμε την πραγματικότητα έτσι, είναι σκέτοι στρουθοκαμηλισμοί. Αν θες να είσαι τίμιος με τον εαυτό σου, παραδέξου το. Απλώς φοβάσαι. Αυτό είναι η ρίζα του προβλήματος. Πώς θα διαχειριστείς λοιπόν το πρόβλημα;

Εκεί την πατάνε οι περισσότεροι. Προσπαθούν να εξορίσουν το φόβο τους δια της βίας. Και δεν λειτουργεί.

Γίνε φίλος με το φόβο σου

Πώς λοιπόν θα προσαρμοστούμε με την πραγματικότητα του φόβου;

Πρέπει να συνηθίσουμε τους φόβους μας. Να τους μάθουμε, να τους κατανοούμε, όπως οφείλουμε να κατανοούμε και τον ίδιο μας τον εαυτό. Όταν γνωρίζεις το φόβο σου δεν σε εκπλήσσει. Όταν τον γνωρίσεις μπορείς να τον διαχειριστείς, δεν σε σοκάρει, ξέρεις πώς να αντιδράσεις κάθε φορά που εμφανίζεται.

Οι περισσότεροι άνθρωποι παγώνουν από το φόβο τους. Ακινητοποιούνται. Δεν το κάνουν επίτηδες, είναι η αυθόρμητη αντίδραση του σώματός τους στο φόβο και το άγνωστο. Στην απότομη έκρηξη αδρεναλίνης οι μύες σφίγγουν και ο λαιμός κλείνει. Η καρδιά χτυπάει γρηγορότερα από ποτέ.

Αν δεν το έχεις συνηθίσει είναι εύκολο να χάσεις τον έλεγχο. Δεν ξέρεις πώς να φύγεις, δεν ξέρεις πώς να προχωρήσεις, σου είναι αδύνατον υπό των συνθηκών να σκεφτείς λογικά και έτσι παγώνεις.

Οι άνθρωποι που δεν παγώνουν είναι αυτοί που γνωρίζουν το φόβο τους και όλα του τα χαρακτηριστικά. Έχουν κάνει κάποιου είδους πρακτική εξάσκηση. Ξέρουν πώς να αντιδράσουν στο φόβο τους. Ξέρουν πώς να συνεχίζουν, χωρίς ο φόβος να τους ελέγχει.

Να θυμάσαι, οι λέξεις έχουν δύναμη

Οι λέξεις είναι δυνατές, καθορίζουν το πώς βλέπουμε τον κόσμο και κατά προέκταση, τον εαυτό μας. Το πώς περιγράφουμε τους εαυτούς μας και το πώς τους ορίζουμε καθορίζουν στον εγκέφαλό μας ένα αρχέτυπο, που επηρεάζει το πώς ζούμε και το πώς ερμηνεύουμε τα ερεθίσματα που μας περιβάλλουν.

Για αυτό είναι σημαντικό να εξωτερικεύεις το φόβο σου. Να λες ότι νιώθεις φόβο και όχι ότι φοβάσαι. Έτσι εξωτερικεύεται ο φόβος. Γίνεται κάτι που μπορεί να αλλάξει και να κατανικηθεί. Αισθάνεσαι θυμό ή λύπη μέχρι να ηρεμήσεις και να δεις τι θα κάνεις παρακάτω. Είναι περιστασιακό. Δεν είναι μόνιμη κατάσταση, όπως θα ήταν το να είσαι θυμωμένος ή θλιμμένος.

Όταν λες ότι φοβάσαι είναι σαν να αποδέχεσαι το φόβο ως μόνιμη κατάσταση. Είναι σαν να λες ότι είσαι γαλανομάτης ή μελαχρινός. Το να λες φοβάμαι σε περιορίζει. Ενώ όταν απλώς αισθάνεσαι φόβο, ο φόβος είναι κάτι έξω από σένα. Αισθάνεσαι φόβο κάτι συγκεκριμένο, μία κατάσταση, μία πιθανότητα. Δεν είσαι φοβισμένος. Δεν είναι ο φόβος ο μόνιμος σύντροφός σου, σε κάθε στιγμή της ζωής σου και σε κάθε περίσταση.

Μπορεί αν σου φαίνεται μικρή η διαφορά αλλά αν υιοθετήσεις αυτό το σκεπτικό θα δεις ότι μεσοπρόθεσμα θα αλλάξουν πολλά στο πώς βλέπεις τον εαυτό σου μέσα στον κόσμο. Θα είναι σαν να επινόησες ξανά τον εαυτό σου, σαν να τον επαναπροσδιόρισες σε σχέση με τους φόβους σου. Σαν να έχεις τεθεί, εσύ, σε θέση ισχύος.

Θες να αποκτήσεις θάρρος στη ζωή σου; Δες εδώ

Τι φοβάσαι ακριβώς;

Είναι σημαντικό να κατανοήσεις τι ακριβώς είναι αυτό που φοβάσαι. Ο φόβος είναι απλώς ένα σύμπτωμα, δεν είναι η αιτία του προβλήματος. Αν θέλεις να κυριαρχήσεις πάνω στους φόβους σου, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να αντιμετωπίσεις τα βαθύτερα αίτια που τους προκαλούν.

Έχεις, ας πούμε, να παρουσιαστείς κάπου για μία καινούρια δουλειά. Νιώθεις τόσο αγχωμένος που οποιαδήποτε λέξη και να ξεστομίσεις, νομίζεις πως θα κάνεις εμετό. Γιατί;

Ίσως δεν είσαι συνηθισμένος να περνάς από συνέντευξη. Ίσως αυτή η συγκεκριμένη δουλειά είναι τόσο σημαντική για σένα, που δεν θέλεις καν να σκέφτεσαι την εκδοχή της απόρριψης. Είναι βασικά και τα δύο αυτά που αναφέρω.

Το ένα αναδεικνύει την έλλειψη πρακτικής εξάσκησης. Το άλλο την ενδεχόμενη απόρριψη. Και τα δύο μπορεί να ισχύουν το ίδιο καλά για μια νέα δουλειά, ή για μία νέα γνωριμία. Για την γυναίκα εκείνη που θεωρούμε ότι μπορεί να γίνει η Μία. Και επειδή θα ήταν φρικτό να μας απορρίψει, τρενάρουμε όσο μπορούμε την προσέγγισή μας και τρέμουμε από το φόβο μας όποτε τη βλέπουμε.

Πώς ακριβώς νιώθουμε;

Θα έλεγε κανείς ότι είναι απλώς μία μορφή του συνδρόμου του σφετεριστή. Σαν να μην μας αξίζει να είμαστε στη θέση που είμαστε. Σαν να φοβόμαστε ότι ανά πάσα στιγμή ο κόσμος θα καταλάβει ότι είμαστε κάλπηδες και θα μας πετάξει κλοτσηδόν. Σε κάθε περίπτωση, έχει να κάνει πρώτιστα με το πώς νιώθουμε για τον εαυτό μας.

Έχουμε ανακαλύψει λοιπόν τι ακριβώς μας φταίει. Θα μας απορρίψουν, θα ρεζιλευτούμε, θα ταπεινωθούμε. Μας αξίζει να μας διώχνουν, τώρα θα μας πάρουν χαμπάρι και θα φάμε ξύλο.

Πώς το αντιμετώπισα προσωπικά; Για αρχή: προσπάθησα να ελέγχω την αναπνοή μου. Αν ελέγξεις το σώμα σου, μοιραία θα επηρεάσεις και τον εγκέφαλό σου. Παίρνεις μία βαθιά αναπνοή, την κρατάς λίγο, την απελευθερώνεις ελεγχόμενα. Αναγκάζεις την καρδιά σου να χτυπάει πιο αργά. Έτσι, εξαλείφεις ένα από τα εξωτερικά συμπτώματα του φόβου: την ταχυπαλμία.

Δεν μπορείς να διώξεις τον φόβο σου με το έτσι θέλω, αλλά μπορείς να μάθεις να προσαρμόζεσαι σε δαύτον. Από τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσεις την πραγματική αιτία του φόβου, πρέπει να επαναπρογραμματίσεις τον εγκέφαλό σου σε σχέση με αυτό.

Ο εγκέφαλος αντιδρά σε όλα σου τα αρνητικά φανταστικά σενάρια στέλνοντας κύματα φόβου να σε πνίξουν. Δεν κάνω για τη δουλειά, δεν είμαι αρκετά καλός για αυτή τη γυναίκα, όλα τα σχετικά. Το ίδιο όμως ο εγκέφαλός σου θα αρχίσει να προσαρμόζεται και στα θετικά σενάρια με τα οποία θα τον εφοδιάσεις. Είμαι αρκετά καλός για αυτή τη δουλειά. Όλα θα πάνε καλά με αυτή την καινούρια γνωριμία… και τα λοιπά.

Δεν εννοώ πως θα γεμίσεις την ατμόσφαιρα θετική ενέργεια και το σύμπαν θα ευθυγραμμίσει γαλαξίες για να σου κάτσει η όμορφη ξανθιά. Λέω πως θα μπορέσεις τουλάχιστον να ηρεμήσεις, και να προβάλεις τον καλύτερο δυνατό εαυτό σου. Ή πάντως, έναν σχετικά πιο ήρεμο και αποδοτικό εαυτό.

Μπορεί να μην αρέσεις στην ξανθιά, όντως. Μπορεί να μην κάνεις για τη δουλειά. Μπορεί, αλλά δεν θα νιώθεις έτοιμος να κάνεις εμετό από νευρικότητα, δεν θα τραυλίζεις, δεν θα γίνεις γελοίος σκοντάφτοντας και ξεστομίζοντας ανοησίες από άγχος.

Όταν λοιπόν αντιμετωπίζεις κάτι που σε γεμίζει άγχος, προσπάθησε να σκεφτείς ποια ακριβώς είναι η βαθύτερη αιτία των φόβων σου. Αν δεν μπορείς να πλησιάσεις μία γυναίκα, δες τι ακριβώς φοβάσαι να προκύψει (ή να μην προκύψει) από αυτήν την προσέγγιση.

Φόβος + επιβίωση= αυτοπεποίθηση

Κάποιες φορές βέβαια δεν έχεις το χρόνο να προετοιμαστείς. Δεν έχεις χρόνο να σκεφτείς και να προσεγγίσεις λογικά το φόβο σου. Οι καταστάσεις τρέχουν και σε φέρνουν, απροετοίμαστο, αντιμέτωπο με τους φόβους σου. Τι θα κάνεις τότε; Θα αντιμετωπίσεις την πρόκληση ή θα λυγίσεις κάτω από το βάρος της πίεσης;

Η παράμετρος που κάνει εδώ τη διαφορά είναι η αυτοπεποίθηση. Μπορείς να χειριστείς το φόβο σου ώστε να προχωρήσεις παρακάτω, ή να τον αφήσεις να σε λιώσει.

Μην προσπαθείς να τον διώξεις, θα σε τσακίσει. Αναγνώρισέ τον, χρησιμοποίησέ τον. Ο φόβος είναι ενέργεια, όπως και κάθε τι άλλο. Μπορεί να προάγει την κίνηση.

Ας υποθέσουμε ότι υποφέρεις από υψοφοβία. Προσωπικά, υποφέρω από υψοφοβία. Σε κάποιο ταξίδι με τον αδελφό μου, ο οποίος σκαρφαλώνει στα βουνά σαν το κατσίκι, αποφάσισα να τον ακολουθήσω. Αφού μπορεί εκείνος, λέω, μπορώ κι εγώ. Φτάνω λοιπόν σε ένα σημείο που σχεδόν κρεμόμουν πάνω από το γκρεμό. Παγώνω από το φόβο μου.

Οπότε, είχα δύο επιλογές. Είτε αφηνόμουν στο φόβο μου και έπεφτα να γκρεμιστώ ωραία και καλά είτε προχωρούσα. Δεν είναι απλό. Εκείνη τη στιγμή αποδέχεσαι ότι είναι όλα ή τίποτα, ότι μπορεί και να γκρεμιστείς στο κενό. Αφήνεις το φόβο σου να κυριεύσει κάθε γωνιά του σώματός σου και τον αποδέχεσαι. Τον νιώθεις να σε κατακλύζει. Έσφιξα τα δόντια και προχώρησα. Δεν γκρεμίστηκα.

Προσάρμοσε αυτή την ιστορία σε κάθε περίσταση που σε έκανε να παγώσεις από τρόμο. Όλα ή τίποτα. Μπορεί και να γκρεμιστείς. Αλλά μπορεί και να καταφέρεις να προχωρήσεις.

Να θυμάσαι πάντα ότι, όσο απροετοίμαστο και αν σε βρίσκουν οι καταστάσεις, υπάρχει μέσα σου η δύναμη να υπερισχύσεις. Είναι ζήτημα επιλογής, αν θα μείνεις ακίνητος να πνιγείς ή αν θα προχωρήσεις μπροστά.

Δεν είναι ότι δεν θα ξαναφοβηθείς ποτέ στη ζωή σου. Είναι ότι θα ξέρεις ότι μπορείς να τα καταφέρεις, παρ’ όλ’ αυτά.