Ψυχοθεραπεία: Μύθοι και Πραγματικότητα

Όλοι έχουμε ακούσει για τη ψυχοθεραπεία σε κάποια μορφή της. Όμως αρκετοί δεν έχουν μια ξεκάθαρη ιδέα του περί τίνος ακριβώς πρόκειται. Τι είναι πραγματικά η ψυχοθεραπεία και τι κάνεις σε αυτή;

Ένα κλασσικό στερεότυπο λέει πως ξαπλώνεις σε έναν καναπέ, μιλάς ακατάπαυστα και κλαις σαν μικρό παιδί. Ένα άλλο, λέει πως πας και ο ψυχοθεραπευτής σου συνταγογραφεί χάπια για να νιώθεις καλύτερα.

Όπως όμως συμβαίνει με τα περισσότερα πράγματα, με τα οποία η μοναδική επαφή που έχουμε είναι οι εικόνες που αναπαράγονται από την ποπ κουλτούρα, τα στερεότυπα αυτά είναι απλά καρικατούρες της πραγματικότητας. Η ψυχοθεραπεία είναι πολύ πιο βαθειά και προσωπική διαδικασία.

Τι είναι η ψυχοθεραπεία;

Η κεντρική ιδέα είναι πως, πίσω από τον κυκεώνα των διάφορων επιλογών που κάνουμε, κρύβεται η αθέατη πλευρά του νου μας. Το ασυνείδητο. Και όσο αυτό αυτή η πλευρά που επηρεάζει τις αποφάσεις μας παραμένει αθέατη, μας είναι δύσκολο να την ελέγξουμε.

Ο βασικός στόχος της ψυχοθεραπείας λοιπόν είναι κυρίως να σε βοηθήσει να φέρεις αυτή την αθέατη πλευρά του εαυτού σου στην επιφάνεια. Να την αναγνωρίσεις, να την αποδεχτείς και να αρχίσεις να ασκείς έλεγχο πάνω της.

Για παράδειγμα αν κάθε φορά που σε απορρίπτει μια γυναίκα πλημμυρίζεις από απογοήτευση ή από οργή, υπάρχει κάτι θαμμένο μέσα στο ασυνείδητο σου που σε ωθεί να φερθείς έτσι.

Με την ψυχοθεραπεία αρχίζεις να σκαλίζεις το παρελθόν, την συναισθηματική σου ανάπτυξη, τα τραύματα της παιδικής σου ηλικίας και τα προβλήματα της καθημερινότητας, ώστε να βρεις τη ρίζα του κακού.

Ίσως μια προηγούμενη σύντροφος σε απατούσε ή δεν ήταν συναισθηματικά διαθέσιμη. Ίσως το οικογενειακό σου περιβάλλον ήταν αυστηρό και οι γονείς είχαν τη συνήθεια να σε αφήνουν μόνο σου όταν ήσουν συναισθηματικά ευάλωτος.

Οτιδήποτε και αν είναι, φέρνοντας το στην επιφάνεια μαθαίνεις να βλέπεις διαφορετικά τον θυμό, το άγχος, την απογοήτευση, με απώτερο στόχο να κατευθύνεις καλύτερα τη συμπεριφορά σου όταν τα συναισθήματα αυτά επιχειρούν να κάνουν ανταρσία. Ψυχοθεραπεία: Μύθοι και Πραγματικότητα

Σημάδια πως μπορεί να τη χρειάζεσαι

Έχεις συναισθηματικές ή σεξουαλικές παρορμήσεις που δεν μπορείς να ελέγξεις. Πχ, εκρήξεις οργής, κατάθλιψη, άγχος απόδοσης, φόβο δέσμευσης κλπ.

Είχες μια δύσκολη παιδική ηλικία, οι γονείς σου ήταν συχνά απόντες ή έχεις κακή σχέση μαζί τους.

Αντιμετώπισες κάποιο έντονο τραύμα στη ζωή σου. Πχ, θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, κακοποίηση, μεγάλο πρόβλημα υγείας κλπ.

Αντιμετωπίζεις εθισμούς που σε δυσκολεύουν σε πολλές πλευρές της ζωής σου. Πχ, χρήση ναρκωτικών, υπερβολική χρήση αλκοόλ, εθισμός στα videogames κλπ.

Οι περισσότερες σχέσεις στη ζωή σου (φιλικές, ερωτικές, οικογενειακές κλπ) περιείχαν έντονο δράμα, καυγάδες, αισθήματα ενοχής και οργής.

Είσαι υπερβολικά απορροφημένος με μια πλευρά της ζωής σου. Πχ, έχεις εμμονή με το να είσαι δημοφιλής ή να εντυπωσιάσεις τους άλλους.

Προσοχή στα χάπια

Αρκετοί άνθρωποι μπερδεύουν τους ψυχολόγους / ψυχοθεραπευτές με τους ψυχιάτρους. Και ένα αρκετά διαδεδομένο στερεότυπο είναι πως πας σε έναν θεραπευτή απλά για να σου δώσει χάπια και να νιώσεις καλύτερα.

Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Οι ψυχολόγοι δε συνταγογραφούν. Ακολουθούν συγκεκριμένες θεραπευτικές μεθόδους μέσα από τις οποίες βοηθούν το θεραπευόμενο να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του, τα συναισθήματα του και να παραμετροποιήσει τη συμπεριφορά του.

Αυτό μπορούν να το κάνουν και οι ψυχίατροι, οι οποίοι ωστόσο έχουν και την δυνατότητα να συνταγογραφήσουν και να αντιμετωπίσουν πιο συγκεκριμένες ψυχικές ασθένειες.

Ανάλαβε την ευθύνη της βελτίωσης σου

Αρκετός κόσμος ξεκινάει κάποιας μορφής ψυχοθεραπεία με την προσδοκία πως θα καθίσει αναπαυτικά στην καρέκλα και ο θεραπευτής, με κάποιο μαγικό τρόπο, θα τον «φτιάξει». Πολλές φορές δε, απογοητεύεται ή θυμώνει όταν δεν παρατηρεί κάποια αλλαγή στον εαυτό του, ενώ στην ουσία με το ζόρι συμμετέχει στη όλη διαδικασία.

Η ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία, η οποία για να αποδώσει χρειάζεται τη δική σου συμμετοχή. Βασικά θα μπορούσα να πω πως αν ξεκινήσεις ψυχοθεραπεία και πάει καλά είναι γιατί εσύ κάνεις το 80% της δουλειάς.

Η προσέγγιση που χρειάζεται να έχεις είναι πως την ευθύνη της αλλαγής την έχεις εσύ. Ο θεραπευτής είναι εκεί για να σε διευκολύνει και να σου δώσει ώθηση προς τη σωστή κατεύθυνση.

Δες το κάπως σα να έχεις έναν personal trainer για τα συναισθήματα σου και τις σκέψεις σου. Εσύ είσαι αυτός που σηκώνει τα κιλά και ιδρώνει τη φανέλα, εκείνος είναι εκεί για να σε ενθαρρύνει και να σιγουρευτεί πως το κάνεις σωστά.

Αν δεν είσαι πρόθυμος όμως να δουλέψεις, να νιώσεις άβολα και να εκτεθείς τότε ούτε ο ψυχοθεραπευτής ούτε κάποιος άλλος μπορεί να κάνει κάτι για να σε βοηθήσει.

Θες να ξεπεράσεις τους φόβους για το φλερτ; Δες εδώ

Μην πέσεις στην παγίδα

Η ψυχοθεραπεία είναι ένα εργαλείο αυτόβελτίωσης και ως τέτοιο πρέπει να την αντιμετωπίζεις. Και η παγίδα που υπάρχει σε κάθε μορφής εργαλείο αυτοβελτίωσης είναι η παγίδα του να μένεις στη διαδικασία της αυτοβελτίωσης για πάντα.

Βλέπεις όταν η διαδικασία είναι επιτυχημένη τότε κάποια στιγμή χρειάζεται να βγεις από αυτή τη διαδικασία. Όμως είναι αρκετοί άνθρωποι που πέφτουν θύματα της άνεσης και της ανακούφισης με αποτέλεσμα απλά να επαναλαμβάνουν τα ίδια μοτίβα χωρίς ουσιαστική πρόοδο.

Ξεκινούν τη ψυχοθεραπεία ή οτιδήποτε άλλο, ανακουφίζονται προσωρινά και φεύγουν χαρούμενοι, όμως επιστρέφουν με τα ίδια προβλήματα κάθε φορά.

Η ψυχοθεραπεία θα πρέπει να σε κάνει να νιώσεις άβολα, να σε κάνει να σκεφτείς για τη ζωή σου, τη διαδρομή σου ως τώρα, το μέλλον. Σκοπός της δεν είναι να σε ανακουφίσει αλλά να σε προκαλέσει.

Αν γίνει επαναλαμβανόμενη και με μόνο στόχο να ανακουφίζεσαι τότε είναι ώρα να βρεις νέο θεραπευτή ή να δοκιμάσεις κάποια άλλη μορφή της.

Κάνε έρευνα

Άλλο κοινό πρόβλημα που συναντάμε σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πως αρκετοί άνθρωποι δεν είναι επιλεκτικοί με το θεραπευτή τον οποίο επιλέγουν να τους βοηθήσει. Χρειάζεται όμως.

Με κάποιους θεραπευτές θα ταιριάξεις και θα κάνεις κλικ με κάποιους άλλους όχι. Κάποιοι θεραπευτές θα έχουν οι ίδιοι αντιμετωπίσει παρόμοια θέματα με τα δικά σου και θα μπορούν να συνδεθούν καλύτερα μαζί σου, άλλοι πάλι όχι.

Το να ξεκινήσεις ψυχοθεραπεία είναι μια μεγάλη δέσμευση και επένδυση για τη ζωή σου και πρέπει να το αντιμετωπίσεις αντίστοιχα. Από εκεί και πέρα δεν είναι και δεν πρέπει να αποτελεί ταμπού.

Το να επενδύεις στον εαυτό σου και να θες να τον εξελίξεις και να χαρείς τη ζωή δεν είναι κάτι για το οποίο χρειάζεται να ντρέπεται κάποιος.

Στην πραγματικότητα μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε μια ζωή γεμάτη αγωνία και σε μια ζωή γεμάτη χαρά και ικανοποίηση.